พระราชประวัติสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช เล่มที่ ๑ (นอกตำราเรียน)

คำนำ                                                                                     

พระราชประวัติสมเด็จเจ้าฟ้าหญิงบุปผา                                                                                                                                                                      

บทที่-๑ สายราชสกุลของหม่อมนกเอี้ยง                                                                                                                               

บทที่-๒ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ประสูติที่ จ.สุราษฎรธานี                                                                           

บทที่-๓ ชีวิตวัยเยาว์ ของ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ                                                                                         

บทที่-๔ชีวิตการรับราชการ ของ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ                                                                            

บทที่-๕ พระยาตากสิน อาสา ทำสงครามกับกองทัพพม่า                                                                            

บทที่-๖ สามสหายถูกปลดออกจากราชการ                                                                                                   

บทที่-๗ พระยาราชบังสันสิน ทำสงครามกับกองทัพพม่า                                                                         

บทที่-๘ พระยาจักรีสิน สร้างกองทัพกู้ชาติ ที่เมืองท่าชนะ                                                                       

บทที่-๙ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ สมัย ราชอาณาจักรเสียม กรุงคันธุลี                                                    

บทที่-๑๐ สมเด็จพระเจ้าศรีสรรเพชร(สิน) ปราบปราม เจ้าฟ้าจุ้ย                                                           

บทที่-๑๑ สมเด็จพระเจ้าศรีสรรเพชร(สิน) เข้ายึดครอง ราชอาณาจักรละโว้   

 บรรณานุกรม  

 คำนำของผู้เขียน

          เนื่องจากผู้เขียนเป็นคนหนึ่งในสายตระกูล ของ สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงบุปผา ราชธิดาพระองค์ที่สอง ของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช กับ ท่านหญิงวาโลม มเหสีพระองค์แรก ของ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ที่มีสายสกุลไม่ห่างไกลมากนัก ทั้งนี้เพราะ มารดาของคุณย่าของผู้เขียน ก็คือ สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงชมนก และ บิดาของคุณปู่ของผู้เขียน ก็คือหลานชายของ สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงชมนาท ส่วนสายสกุลของคุณตาของผู้เขียนนั้นก็เป็นหลาน ของ สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงชมนาท

 ทั้งสมเด็จเจ้าฟ้าหญิงชมนาท และ สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงชมนก ก็คือ พระราชธิดา ของ สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงบุปผา กับ พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกฯ เป็นที่มาให้ผู้เขียนได้รับรู้เกี่ยวกับ พระราชประวัติ ของ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ที่แท้จริงมาตั้งแต่วัยเด็ก แต่ข้อมูลที่รับทราบมาจากสายสกุล นั้น ล้วนขัดแย้งกับพระราชประวัติของสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ที่เขียนปรุงแต่งขึ้นมาในภายหลังทั้งสิ้น ผู้เขียนจึงได้พกพาเอาความสงสัยติดตัวมาโดยตลอด ไม่ทราบว่าข้างไหนเป็นจริง และข้างไหนเป็นเท็จ

         ความสงสัยดังกล่าวจึงเป็นที่มาให้ผู้เขียนได้พยามสืบค้นตรวจหาหลักฐานต่างๆ เมื่อประมาณ ๒๐ ปีมาแล้ว แต่เนื่องจากผู้เขียนเป็นวิศวกร มิใช่นักประวัติศาสตร์ จึงต้องใช้เวลาค้นคว้าศึกษาเป็นเวลานานกว่าปรกติ เพราะเหตุที่ผู้เขียนเชื่อว่า ประวัติศาสตร์ คือเรื่องราวต่างๆ ของมนุษย์ชาติที่เกิดขึ้นจริงในอดีต ไม่ใช่เรื่องราวที่ปรุงแต่งขึ้น หรือเรื่องราวที่จงใจสร้างขึ้นใหม่ เพื่อรักษาอำนาจตนเอง และทำลายอำนาจฝ่ายตรงข้าม ผู้เขียนจึงเชื่อว่า ถ้าคนเราทราบเรื่องราวความเป็นจริงในอดีต ก็จะสามารถทำความเข้าใจความเป็นจริงในปัจจุบัน และสามารถวางแผนการทำงานในอนาคต ให้ดีขึ้น มิให้เกิดความผิดพลาดอย่างซ้ำซาก ขึ้นอีก ผู้เขียนจึงได้ใช้เวลายาวนานประมาณ ๕ ปี ทำการรวบรวมพระราชประวัติสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ที่แท้จริงขึ้นมาเป็นรูปเล่มจนสำเร็จ เมื่อประมาณ ๑๕ ปี มาแล้ว แต่ได้เก็บต้นฉบับไว้เฉยๆ ยังมิได้นำไปจัดพิมพ์เผยแพร่ แต่ประการใด

 การสืบค้นพระราชประวัติของสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ที่เป็นจริงนั้น ต้องสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ความเป็นมาของชนชาติไทยในดินแดนสุวรรณภูมิด้วย เพราะเกี่ยวโยงกับความคิดในการกำหนดยุทธศาสตร์ยุทธวิธีในการทำสงครามกอบกู้เอกราชของสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ด้วยทั้งสิ้น อีกทั้งยังต้องสืบค้นสายสกุลบุคคลสำคัญที่เกี่ยวข้อง เช่น สายสกุลของหม่อมนกเอี้ยง สายสกุลของหม่อมอั๋น สายสกุลของเจ้าพระยาจักรีมุกดา สายสกุล เจ้าพระยาโกษาธิบดี(หยางจิ้งจุง) เป็นต้น เพราะสายสกุลดังกล่าว ล้วนเกี่ยวโยงกับพระราชประวัติ ของ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ในการสร้างกองทัพกู้ชาติ ซึ่งเป็นกองทัพของขุนนางอำมาตย์ต่างๆ ที่มาร่วมกันสร้างกองทัพขึ้น เพื่อการทำสงครามกอบกู้เอกราช จนสำเร็จ

   ผู้เขียนมีเหตุผลสำคัญ ๒ ประการ ที่ต้องนำต้นฉบับที่เก็บรักษาไว้ในคอมพิวเตอร์ มาจัดพิมพ์ขึ้นมาในปัจจุบัน เหตุผลประการแรก เพราะผู้เขียนอยู่ในวัยชรา อายุ ๖๓ ปีแล้ว เกรงว่าหากผู้เขียนเสียชีวิตไป สิ่งที่ผู้เขียนได้ค้นคว้ารวบรวมไว้จะสูญหายไป เพราะลูกหลานคนรุ่นใหม่ ไม่ค่อยสนใจ

  เหตุผลประการที่สอง ผู้เขียนพิจารณาเห็นว่า ความขัดแย้งระหว่างคนไทยด้วยกันเอง ที่เคยเกิดขึ้นก่อนการเสียกรุงศรีอยุธยา ครั้งที่สอง นั้นคล้ายคลึงกับความขัดแย้งของคนไทยด้วยกันเองในปัจจุบัน ที่แต่ละฝ่ายต่างเรียกร้องความสามัคคี แต่ความสามัคคี มิได้เกิดขึ้นจริง ดังนั้นการเหลียวหลังกลับไปมองประวัติศาสตร์ในอดีต ที่เคยมีลักษณะเนื้อหา คล้ายคลึงกันนั้น น่าจะนำมาใช้ประโยชน์ในการวางแผนสร้างความสามัคคีของคนในชาติไทย ในปัจจุบันได้บ้าง ไม่มากก็น้อย ก่อนที่ชาติไทยจะเสียหายไปมากกว่านี้

  หนังสือพระราชประวัติสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ มีเรื่องราวที่มีเนื้อหาจำนวนมาก ผู้เขียนจึงได้จัดแบ่งแยกเนื้อหาต่างๆ ออกเป็น ๓ เล่มๆ แรกเป็นพระราชประวัติพระเจ้าตากสินฯ ในวัยทรงพระเยาว์จนกระทั่งขึ้นครองราชย์สมบัติเป็น สมเด็จพระเจ้าศรีสรรเพชร(สิน) เล่มที่-๒ เป็นเรื่องราวสมัยที่สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ขึ้นครองราชย์สมบัติ ราชอาณาจักรเสียม-หลอ กรุงธนบุรี มีพระนามว่า สมเด็จพระบรมราชาที่-๔ และเล่มที่-๓ เป็นพระราชประวัติ ของ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ เมื่อถูกยึดอำนาจ จนกระทั่งสวรรคต เมื่อพระชนมายุ ๘๙ พรรษา

       เนื่องจาก ประวัติศาสตร์คือเรื่องราวที่เกิดขึ้นจริงในอดีต การตรวจสอบหลักฐานความเป็นจริงต่างๆ อย่างเป็นวิทยาศาสตร์ ของ เรื่องราวในอดีต คือเรื่องราวก่อนเกิดนั้น มิใช่เรื่องง่ายนัก ถ้ามีการปรุงแต่งหลักฐานใหม่ๆ ในภายหลังเพื่อทำลายอำนาจของฝ่ายตรงข้าม และรักษาอำนาจของตนเอง ก็เปรียบเสมือนคนที่ดวงตาเคยดี จะกลายเป็นตาต้อกระจก ตาจะพร่ามัว จนกระทั่งกลายเป็นตาต้อหิน และตาบอดในที่สุด

 หนังสือเล่มนี้อาจจะมีข้อบกพร่องผิดพลาดบ้างไม่มากก็น้อย ผู้เขียนหวังว่า นักศึกษารุ่นใหม่ๆ จะได้ช่วยกันค้นคว้า ต่อยอดการค้นคว้าหาความจริงให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้นในอนาคต ซึ่งจะทำให้คนไทยมีสายตาที่แจ่มใส สามารถทราบพระราชประวัติที่แท้จริงของสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ เกิดขึ้นจริงในอนาคต

             สำหรับท่านผู้อ่านที่คิดว่า เรื่องราวที่ผู้เขียน ได้เขียนขึ้นนั้น ไม่น่าเป็นจริง หรือเชื่อว่าเรื่องราวที่ปรุงแต่งขึ้นมาในภายหลังนั้น น่าเชื่อถือมากกว่า ก็ให้ถือว่า เป็นข้อมูลอีกด้านหนึ่ง ที่ต้องช่วยกันตรวจสอบหลักฐานเพิ่มขึ้น เพื่อการปรับปรุงให้ดีขึ้น ในอนาคต

นายเสนีย์อนุชิต ถาวรเศรษฐ

๕/๕/๒๕๕๕

พระราชประวัติ ของ สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงบุปผา โดยสังเขป

       สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงบุปผา เป็นพระราชธิดาพระองค์หนึ่งในพี่น้อง ๖ พระองค์ ของ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช กับ ท่านหญิงวาโลม มเหสีพระองค์แรก ของ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ เรียงลำดับดังนี้ คือ เจ้าฟ้าชายไข่แดง สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงโกมล สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงบุปผา เจ้าฟ้าชายเมฆิน สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงสุมาลี และ สมเด็จเจ้าฟ้าชายสิงหรา สำหรับท่านหญิงวาโลม นั้น เป็นลูกครึ่งระหว่างเจ้าชายอาหรับ กับ เจ้าหญิงจีน เป็นชาวจีนมณฑลกวางตุ้ง นับถือศาสนาอิสลาม พระยาจักรี(มุกดา) เป็นผู้สู่ขอให้มาอภิเษกสมรส กับ พระยาตากสิน ตั้งแต่สมัยที่เป็นเจ้าเมืองปกครองเมืองตาก เมื่อประมาณปี พ.ศ.๒๒๙๘ ขณะนั้นพระยาตากสิน มีพระชนมายุได้ประมาณ ๒๑-๒๒ พรรษา ท่านหญิงวาโลม ได้เปลี่ยนมานับถือพุทธศาสนา ในภายหลัง

        สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงบุปผา ประสูติที่เมืองตาก เมื่อปี พ.ศ.๒๓๐๑ เป็นช่วงเวลาที่พระเจ้าอุทมพร ขึ้นครองราชย์สมบัติในระยะเวลาสั้นๆ แล้วถูกยึดอำนาจโดยพระเจ้าเอกทัศน์ ในขณะที่พระยาตากสิน เดินทางมาร่วมในพิธีบรมราชาภิเษก ณ กรุงศรีอยุธยา ต่อมาเมื่อเกิดสงครามกับกองทัพพม่า และพระเจ้าอุทมพร ขึ้นครองราชย์สมบัติอีกครั้งหนึ่งในปี พ.ศ.๒๓๐๑ พระยาตากสินฯ ต้องออกทำสงครามต่อต้านข้าศึกพม่า พระยาตากสิน จึงต้องส่งท่านหญิงวาโลม พร้อมบุตรธิดา ไปอาศัยอยู่กับหม่อมนกเอี้ยง ณ พระราชวังเจ้าตาก เมืองคันธุลี ส่วนหม่อมนกเอี้ยง ประทับอยู่ที่ พระราชวังดอนชาย เมืองท่าชนะ สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงบุปผา จึงถูกเลี้ยงดู โดยหม่อมนกเอี้ยง มาตั้งแต่ทรงพระเยาว์ เป็นที่รักใคร่ ของ หม่อมนกเอี้ยง มาก หลังจากนั้นไม่นาน หลวงพิชัย หรือ หยางจิ้งจุง(จิ้งจุง แซ่หยาง) ได้ไปสร้างอู่ต่อเรืออย่างลับๆ อยู่ที่เมืองคันธุลี ใกล้ๆ พระราชวังเจ้าตาก ห่างจากพระราชวังดอนชาย ประมาณ ๑๐ กิโลเมตร

       ก่อนที่กรุงศรีอยุธยา จะเสียแก่กองทัพพม่า นั้น ประมาณปี พ.ศ.๒๓๐๙ พระยาตากสิน มีตำแหน่งเป็น พระยาจักรีสิน นอกราชการ ได้ทำพิธีมหาไชยาบรมราชาภิเษก ณ ยอดภูเขาสุวรรณคีรี เป็นกษัตริย์ปกครอง ราชอาณาจักรเสียม กรุงคันธุลี มีพระนามว่า สมเด็จพระเจ้าศรีสรรเพชร(สิน) มีราชธานีอยู่ที่เมืองคันธุลี หม่อมนกเอี้ยง ซึ่งได้เคยถวายที่ดินพระราชวังดอนชาย ให้สร้างเป็นวัดดอนชาย ตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๓๐๓ หม่อมนกเอี้ยง จึงได้นำสมเด็จเจ้าฟ้าหญิงบุปผา โยกย้ายไปประทับอยู่ที่พระราชวังเทพนิมิต หรือ วังเจ้าตาก ติดต่อแดนกับ ดอนเจ้าตาก ทางทิศใต้ ของ วัดศรีราชัน(วัดสั่งประดิษฐ์) เมืองคันธุลี

        เมื่อสมเด็จพระเจ้าศรีสรรเพชร(สิน) แห่ง ราชอาณาจักรเสียม กรุงคันธุลี นำกองทัพเข้าทำสงครามกอบกู้ดินแดนราชอาณาจักรละโว้ กลับคืนสำเร็จ และได้ใช้กรุงธนบุรี เป็นราชธานี ของ ราชอาณาจักรเสียม-ละโว้(เสียม-หลอ) ก็ได้ทำพิธีมหาไชยาบรมราชาภิเษกขึ้นครองราชย์สมบัติ อีกครั้งหนึ่ง เมื่อปลายปี พ.ศ.๒๓๑๐ มีพระนามว่า สมเด็จพระบรมราชาที่-๔ เป็นที่มาให้ สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงบุปผา พร้อมหม่อมนกเอี้ยง ฯลฯ ได้เสด็จไปประทับที่พระราชวังหลวง กรุงธนบุรี สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงบุปผา เป็นผู้ดูแลหม่อมนกเอี้ยง ในวัยชรา จนกระทั่งหม่อมนกเอี้ยง สิ้นพระชนม์ เมื่อปี พ.ศ.๒๓๑๗ สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงบุปผา จึงได้รับการถ่ายทอดเรื่องราวของ พระราชประวัติต่างๆ ของหม่อมนกเอี้ยง และ ของสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ มาโดยตลอด และได้รับการถ่ายทอดสืบทอดต่อๆ กันมาถึงผู้เขียน

     ในระหว่างที่สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ทำสงครามขับไล่กองทัพพม่า ให้ออกจากดินแดนราชอาณาจักรละโว้ และ ราชอาณาจักรข้างเคียง นั้น พระเชษฐา คือ เจ้าชายไข่แดง ซึ่งเป็นผู้ปกครองเมืองถลาง ได้ควบคุมกองทัพไปทำสงครามกับพม่า เพื่อยึดเมืองมะริด และ ตะนาวสี กลับคืน ได้ถูกกองทัพพม่าซุ่มโจมตี หายสาบสูญไปในสงคราม ส่วนสมเด็จเจ้าฟ้าหญิงโกมล ได้อภิเษกสมรส กับ เจ้าเมืองลพบุรี ต่อมาได้ออกไปทำศึกกับกองทัพพม่า ได้เสียชีวิตในสงครามทั้งคู่ คงเหลือ สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงบุปผา เจ้าชายเมฆิน เจ้าหญิงสุมาลี และ เจ้าฟ้าชายสิงหรา สี่พี่น้องท้องเดียวกัน ที่ยังมีชีวิตอยู่

       เมื่อสมเด็จเจ้าฟ้าหญิงบุปผา มีพระชนมายุได้ ๑๙ พรรษา สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ได้จัดให้อภิเษกสมรสกับ พระยาจักรีทองด้วง เมื่อปี พ.ศ.๒๓๑๙ เป็นเหตุให้ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ได้โปรดเกล้าแต่งตั้งให้ พระยาจักรี (ทองด้วง) เป็นเชื้อสายราชวงศ์ เป็นราชบุตรเขย มีพระนามว่า สมเด็จเจ้าฟ้ากษัตริย์ศึก เพื่อเตรียมให้เป็นผู้สืบทอดราชย์สมบัติ ในอนาคต สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ได้มอบให้ พระยาสรวิชิต(หน) หรือ พระยาคลัง(หน) ไปถ่ายทอดตำนานวรรณคดีจีน สามก๊ก และมอบให้ เจ้าพระยาสรประสิทธิ์ เป็นผู้ถ่ายทอดวิชาความรู้เกี่ยวกับประวัติศาสตร์ ของ ชนชาติไทย ณ เมืองท่าชนะ แต่สมเด็จเจ้าฟ้ากษัตริย์ศึก สนใจแต่การศึกษาวรรณคดีจีนเรื่องสามก๊ก ไม่ค่อยสนใจศึกษาประวัติศาสตร์ชนชาติไทย สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ จึงเรียกสมเด็จเจ้าฟ้ากษัตริย์ศึก และ สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงบุปผา กลับคืนพระราชวังหลวง กรุงธนบุรี

       ในปี พ.ศ.๒๓๒๔ สมเด็จเจ้าฟ้ากษัตริย์ศึก ราชบุตรเขย ของ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ร่วมกับพวก ได้ทำการก่อการรัฐประหาร สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงบุปผา ญาติพี่น้อง รวมไปถึง ลูกเมียของขุนนางอำมาตย์ ถูกจับเป็นตัวประกัน เป็นเหตุให้สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ต่อรองให้จับพระองค์ไปเป็นตัวประกัน แทนที่ จึงถูกนำไปขังคุกที่วัดบางยี่เรือ ต่อมา พระอนุชาของสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ พร้อมบริวาร ได้ลักลอบขุดอุโมงค์ นำสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ หลบหนีออกจากคุกที่คุมขังที่วัดบางยี่เรือ เป็นผลสำเร็จ

    เมื่อสมเด็จเจ้าฟ้ากษัตริย์ศึก ขึ้นครองราชย์สมบัติ ได้มีพระราชธิดากับ สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงบุปผา ๒ พระองค์ คือ สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงชมนาท(หญิงใหญ่) กับ สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงชมนก(หญิงเล็ก) ทั้งสองพระองค์มีพระชนมายุต่างกัน ๔ พรรษา แต่สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงบุปผา ไม่มีพระราชโอรส กับ พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกฯ

      เมื่อสมเด็จเจ้าฟ้าหญิงชมนาท(หญิงใหญ่) มีพระชนมายุได้ ๑๒ พรรษา เริ่มโตเป็นสาว คือเหตุการณ์ประมาณปี พ.ศ.๒๓๔๔ กรมพระราชวังบวร(บุญมา) ได้สู่ขอสมเด็จเจ้าฟ้าหญิงชมนาท ไปอภิเษกสมรส ด้วย เพื่ออ้างสิทธิ์ในการสืบทอดราชย์สมบัติ แต่ พระพุทธยอดฟ้าฯ พร้อมขุนนางอำมาตย์ ไม่ทรงเห็นชอบด้วย เพราะต้องการให้ กรมหลวงอิศรสุนทร(พระพุทธเลิศหล้านภาลัย) เป็นผู้สืบทอดราชย์สมบัติ ต่อมา พระพุทธยอดฟ้าฯ พิจารณาเห็นว่า ทั้งสามแม่ลูก อาจจะไม่ปลอดภัย จึงให้ทหารนำสามแม่ลูก เดินทางไปอาศัยอยู่ที่ บ้านทุ่งนาเล เมืองท่าชนะ เจ้าหญิงสองพี่น้อง จึงได้พบกับ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ อีกครั้งหนึ่งในภาพของ หลวงตาผ้าขาว(สิน) ณ เชิงภูเขาพนมเบญจา อ.เขาพนม จ.กระบี่ ในปัจจุบัน

       ที่เมืองท่าชนะ สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงบุปผา ได้เปลี่ยนชื่อใหม่ว่า นอบ สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงชมนาท เปลี่ยนชื่อใหม่ว่า เครือ และ สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงชมนก เปลี่ยนชื่อใหม่ว่า เฟือ ต่อมาไม่นาน สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงบุปผา ได้ส่งสองราชธิดา ไปศึกษาเล่าเรียนเพิ่มเติม กับ หลวงตาผ้าขาว(สิน) ซึ่งประทับอยู่ที่เชิงภูเขาพนมเบญจา เมืองกระบี่ เป็นเวลา ๕ ปี ทำให้สองเจ้าหญิง ได้เรียนรู้ประวัติศาสตร์ชาติไทย เป็นอย่างดี

เมื่อสองเจ้าหญิงเสด็จกลับมายังเมืองท่าชนะ หลวงตาผ้าขาว(สิน) และ สมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกฯ ได้จัดให้สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงชมนาท อภิเษกสมรสกับ ขุนหลวงประเทศ(หยางฮุ่งเชี่ยน) บุตรชายคนกลาง ของ เจ้าพระยาโกษาธิบดี(หยางจิ้งจุง) มีสายสกุลฝ่ายบุตรชายที่สืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน ๔ สายตระกูล คือ ตระกูลถาวรเศรษฐ ตระกูลสุทธิสุวรรณ ตระกูลวนรักษ์ และ ตระกูลพิทักษ์ธรรม ส่วนสมเด็จเจ้าฟ้าหญิงชมนก ได้อภิเษกสมรสกับ สมเด็จเจ้าฟ้าหนูดำ พระราชโอรส ของ พระพุทธเลิศหล้านภาลัย และเป็นพระอนุชา ของ สมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว มีสายสกุลฝ่ายบุตรชายที่สืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน คือ ตระกูล ถาวรเศรษฐ สมเศรษฐ และ ตระกูล แย้มเนตร เป็นต้น ทั้งสองพระองค์ได้โยกย้ายมาอยู่ที่ บ้านใหญ่ เมืองคันธุลี

     ถ้าสืบสายสกุลสมเด็จเจ้าฟ้าหญิงชมนาท ให้สาวลึกลงไป ก็จะพบความเป็นจริงว่า สมเด็จย่าศรีสังวาล นั้นมิใช่มาจากสายสกุลสามัญชน แท้ที่จริงแล้ว เป็นพระเจ้าหลานเธอ ของ สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงชมนาท ทั้งนี้เพราะ สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงชมนาท มีบุตรธิดา กับ หยางฮุ่งเชี่ยน(บุตรคนกลางของ หยางจิ้งจง) จำนวน ๔ คน คือ หยางยี่ผ่าง(ช) หยางยี่หยุ่น(ช) หยางยี่เคี่ยน(ช) และ หีต(ญ)

เนื่องจาก หยางยี่หยุ่น นั้นมีภรรยาหลายคน มีภรรยาคนหนึ่งสืบสายสกุลมาจาก กษัตริย์ แห่ง ราชอาณาจักรลาว หยางยี่หยุ่น ซึ่งเปลี่ยนชื่อหลายครั้งนั้น ก็คือ บิดา ของสมเด็จย่าฯ นั่นเอง ส่วนเรื่องราวการสิ้นพระชนม์ ของ สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงบุปผา นั้น เกิดขึ้นภายหลังการจัดงานอภิเษกสมรส ระหว่าง สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงชมนก กับ สมเด็จเจ้าฟ้าหนูดำ(พระยาคอปล้อง) ได้ไม่นาน สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงบุบผา ก็เจ็บป่วย และสิ้นพระชนม์ ณ เมืองท่าชนะ นั่นเอง

เสนีย์อนุชิต ถาวรเศรษฐ

                                                                                              บทที่ ๑

สายราชสกุล ของ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ

สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ เป็นสามัญชน หรือ เชื้อสายราชวงศ์

        ข้อมูลส่วนใหญ่เกี่ยวกับพระราชประวัติของ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ มักจะถูกเขียนปรุงแต่งขึ้นมาภายหลัง ส่วนใหญ่จะนำข้อมูลมาจากหนังสืออภินิหารบรรพบุรุษ*"๑ หนังสือเล่มนี้นักประวัติศาสตร์ สันนิษฐานว่า ถูกเขียนขึ้นเมื่อปี พ.ศ.๒๔๓๐ หรือ ระหว่างปี พ.ศ.๒๓๙๔-๒๓๙๘ เนื้อหาบางส่วน ได้ถูกนำไปจัดพิมพ์ครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ.๒๔๔๑ โดย ก.ศ.ร. กุหลาบ ในวารสารสยามประเภทของท่าน ต่อมาในปี พ.ศ.๒๔๗๔ ได้จดพิมพ์ฉบับสมบูรณ์ขึ้นในงานพระศพของ ม.จ. ปิยะภักดีนารถ สุประดิษฐ์ และถูกนำมาอ้างอิงเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน หนังสือเล่มนี้มีเนื้อหาที่แสร้งยกย่อง บิดเบือนปกปิดข้อมูลจริง และโจมตี กล่าวหา สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ โดยกล่าวว่า สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ เป็นสามัญชน เป็นลูกเจ๊ก มีมารดาเป็นไทยชื่อ นกเอี้ยง มิได้มีเชื้อสายราชวงศ์แต่อย่างใด

        หนังสือพระราชประวัติสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ที่ถูกเขียนปรุงแต่งขึ้นโดย เอี๊ยะมิ้ง และ ป.พิศนาคะ กล่าวว่า พระราชมารดาของ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ เป็นเชื้อพระวงศ์กรุงเก่า เป็นธิดาผู้ดี ต่อมาถูกส่งไปอยู่ในวัง จึงไปได้เสียกับเจ้าฟ้าธรรมาธิเบศร์ ทำให้ต้องออกจากวัง มาแต่งงานใหม่กับพ่อค้าจีนคนหนึ่ง เมื่อตรวจสอบหลักฐานต่างๆ แล้ว ข้อเขียนนี้ไม่ค่อยได้รับความเชื่อถือ

        หนังสือเกล็ดประวัติสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ เขียนโดยแม่สงฆ์วรมัย กบิลสิงห์ ซึ่งวางจำหน่ายทั่วไป ในปัจจุบัน เขียนปรุงแต่งขึ้นมาในภายหลังบันทึกว่า สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ เป็นสามัญชน ประสูติที่เมือง สามโคก ปทุมธานี บิดาเป็นชาวจีน แซ่ลิ้ม มารดาชื่อนกเอี้ยง เป็นบุตรนายผลึก นางทองจีบ บิดามารดาเป็น พ่อค้าข้าวสาร เจ้าของโรงสีข้าว

        หลักฐานบันทึกของต่างชาติเกี่ยวกับชาติกำเนิดของสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ เช่น จดหมายของ บาทหลวงฝรั่งเศส ชื่อ ปาลเลกัวซ์ ลงวันที่ ๓ มิถุนายน พ.ศ.๒๓๑๑ กล่าวว่า สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ มีเชื้อสายชาติจีน ครึ่งหนึ่ง และเชื้อสายชาติไทย อีกครึ่งหนึ่ง ส่วนบันทึกชาวฝรั่งเศส อีกคนหนึ่งชื่อ ดูแปง บันทึกว่า แม่นกเอี้ยง พระราชมารดาของสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ มีเชื้อสายจีนด้วย พงศาวดารประเทศเวียตนาม บันทึกว่า สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ มีเชื้อสายจีน ใช้แซ่เจิ้ง หรือ แช่แต้

        ส่วนการค้นคว้าของนักประวัติศาสตร์ชาวจีน ชื่อ ต้วนหลีชิง ได้ทำการค้นคว้าเรื่องราวในภายหลัง สรุปว่า พระราชบิดาของสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ชื่อนายต้า แซ่ลิ้ม ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อใหม่ว่า นายหยูง แซ่ลิ้ม หลักฐานต่างๆ ที่กล่าวมา มิได้ระบุให์ชัดเจนว่า สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ เป็นสามัญชน หรือ มีเชื้อสาย ราชวงศ์และทำไมเมื่อสายสกุลของพระราชบิดา มีสายสกุล แซ่รม แต่ทำไมสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ใช้สกุลแซ่แต้หรือ แซ่เจิ้ง ที่ปรากฎตามเอกสารต่างๆ ข้อสงสัยเหล่านี้ยังไม่มีผู้ใดให้คำตอบที่ชัดเจนได้ หนังสือเล่ม นี้ผู้เขียนจะเป็นผู้ให้คำตอบเกี่ยวกับความสับสนเกี่ยวกับสองแซ่ ดังกล่าว

        จากบันทึกต่างๆ ที่นำมากล่าวโดยสังเขป ไม่สามารถสรุปได้ว่า สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ เป็นสามัญชน หรือ เชื้อสายราชวงศ์ ผู้เขียนในฐานะผู้สืบเชื้อสายราชสกุลสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ที่ยังคงหลงเหลืออยู่ และรับทราบเรื่องราวต่างๆ เกี่ยวกับสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ มาตั้งแต่วัยเยาว์ ได้รับการถ่ายทอดข้อมูลต่างๆ สรุปว่า สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ เป็นเชื้อสายราชวงศ์เทียบเท่ากับ หม่อมเจ้า ในปัจจุบัน เนื่องจากพระราช มารดาแม่นกเอี้ยง มีฐานะเป็น พระองค์เจ้า เป็นพระราชธิดาของ สมเด็จเจ้าฟ้าแก้ว พระราชโอรสพระองค์หนึ่งของ สมเด็จพระเพทราชา สืบเชื้อสายราชวงศ์มาจาก สมเด็จพระนเรศวรฯ ซึ่งสืบสายราชวงศ์มาจาก สมเด็จเจ้าพระยาสุรินทรารักษ์ ซึ่งเป็นสายราชวงศ์หนึ่ง ของ สายราชวงศ์พระร่วง

สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ สืบสายราชวงศ์มาจาก

สมเด็จเจ้าพระยาสุรินทรารักษ์

        มีการเล่าสืบต่อกันมาจากสายราชสกุล สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงบุปผา ว่า พระองค์เจ้านกเอี้ยง หรือ หม่อมนกเอี้ยง เป็นพระเจ้าหลานเธอ ของ พระเพทราชา ซึ่งเป็นเชื้อสายราชกุลสืบทอดมาจาก มหาจักรพรรดิสมเด็จเจ้าพระยาสุรนทรารักษ์ ซึ่งเป็นมหาจักรพรรดิพระองค์สุดท้าย ของ สหราชอาณาจักรเสียม-หลอ (เสียม-ละโว้) พระองค์ได้ต่อสู้กับกองทัพมุสลิม ของ นายพลเจิ่งหัว แห่ง มหาอาณาจักรจีน ซึ่งสมคบกับเจ้านครอินทร์ นำกองทัพมุสลิมของนายพลเจิ่งหัว โค่นล้มอำนาจของ สหราชอาณาจักรเสียม-หลอ เพื่อให้มหาอาณาจักรจีน มีอิทธิพลเหนือดินแดนช่องแคบมะละกา ผลของสงคราม กองทัพมุสลิม ของ นายพลเจิ้งหัว สามารถทำสงครามยึดครอง ราชธานี กรุงศรีโพธิ์(ไชยา) ของ สหราชอาณาจักรเสียม-หลอ เป็นผลสำเร็จ และสามารถจับกุมมหาจักรพรรดิสมเด็จเจ้าพระยาสุรินทรารักษ์ ไปสำเร็จโทษ ณ กรุงนานกิง* ๒ เมื่อปี พ.ศ.๑๙๕๕ เป็นการจบสิ้นการปกครองแบบสหราชอาณาจักร ที่เคยปกครองดินแดนสุวรรณภูมิ ที่สืบทอด อย่างยาวนานมาในอดีต

        มหาจักรพรรดิสมเด็จเจ้าพระยาสุรินทรารักษ์เป็นพระราชโอรส ของ พระเจ้าอู่ทอง มีพระนามเดิม ว่า เจ้าชายม้า เนื่องจากชอบทรงม้า เป็นพี่น้องต่างมารดากับ พระราเมศวร ซึ่งสืบสายราชวงศ์มาจาก พระยาศรีไสณรงค์ พระราชโอรสพระองค์หนึ่ง ของ พระยาร่วง เนื่องจากเจ้าชายม้า มีความสามารถในการทำสงครามชนะข้าศึกหลายครั้ง รวมทั้งชนะกองทัพทมิฬอาแจ๊ะ ด้วย จึงถูกประชาชนนิยมเรียกพระนามว่า ตาม้าชนะอาแจ๊ะ และต่อมา สภาโพธิ มีมติให้ดำรงตำแหน่ง จักรพรรดิ แห่ง สหราชอาณาจักรเสียม-หลอ มี พระนามว่า สมเด็จเจ้าพระยาสุรินทรารักษ์ ประชาชนทั่วไปนิยมเรียกพระนามว่า เจ้าจักรพรรดิ ตั้ง พระราชวังอยู่ที่เกาะกันไพรี เมืองคันธุลี โดยกฎมณเฑียรบาลแล้ว สมเด็จเจ้าพระยาสุรินทรารักษ์ จะต้องสืบ ทอดตำแหน่ง มหาจักรพรรดิ แห่ง สหราชอาณาจักรเสียม-หลอ เมื่อพระเจ้าอู่ทองเสด็จสวรรคต หากสภาโพธิเห็นชอบ

        เจ้าชายตาม้าชนะอาแจ๊ะ หรือ สมเด็จเจ้าพระยาสุรินทรารักษ์รพระราชโอรสที่สำคัญ ๒ พระองศ์ คือ พระยามานะชวาลา ว่าราชการอยู่ที่บริเวณภูเขาชวาลา เมืองคันธุลี และ พระยาชวาแผลด มีที่ว่าราชการ อยู่ที่พระราชวังของขุนศรีธรรมโศก บริเวณวัดเวียง เมืองศรีโพธ(ไชยา) พระราชโอรสที่สำคัญของพระยาแผลด คือ พระยาชวาแผลง ซึ่งเป็นพระราชบิดาของขุนพิเรนเทพ ซึ่งเป็นพระราชบิดาของ สมเด็จพระนเรศวรมหาราช สายราชวงศ์นี้มีสายราชวงศ์เชื่อมต่อมาถึง เจ้าศรีศิลป์ ต่อเชื่อมมาถึง พระเพทราชา และ มาถึงพระองค์เจ้านกเอี้ยง ซึ่งเป็นพระราชมารดาของ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ

        ก่อนที่พระเจ้าอู่ทอง จะเสด็จสวรรคต นั้น พระองค์ไม่ไว้วางพระทัย ขุนหลวงพะงั่ว ซึ่งสมคบกับเจ้านครอินทร์ไปสร้างความสัมพันธ์อย่างลับๆ กับ มหาอาณาจักรจีน เพื่อสร้างความอ่อนแอให้กัน สหราชอาณาจักรเสียม-หลอ เพื่อให้มหาอาณาจักรจีน เข้าไปมีอิทธิพลเหนือดินแดนช่องแคบมะละกา จึงได้โปรดเกล้าให้พระราเมศวร ขึ้นเป็นกษัตริย์ ราชอาณาจักรละโว้ แทนที่ ขุนหลวงพะงั่ว ซึ่งเป็นมหาอุปราช ว่า ราชการอยู่ที่กรุงละโว้ ดังนั้นเมื่อพระเจ้าอู่ทอง เสด็จสวรรคต พระราเมศวรจึงขึ้นครองราชย์สมบัติเป็นมหาราชาแห่ง ราชอาณาจักรละโว้ซึ่งเป็นอาณาจักรหนึ่งของ สหราชอาณาจักรเสียม-หลอเป็นเหตุให้ขุนหลวง พะงั่วนำกองทัพจากเมืองลพบุรีเข้ายึดอำนาจกรุงศรีอยุธยาขึ้นเป็นกษัตริย์ปกครองราชอาณาจักรละโว้แล้ว เกลี้ยกล่อมให้พระราเมศวร ไปดำรงตำแหน่งมหาอุปราชแห่ง ราชอาณาจักรละโว้ ว่าราชการอยู่ที่เมืองละโว้ แทนที่ หลังจากนั้น ขุนหลวงพะงั่ว ก็ประกาศแยกราชอาณาจักรละโว้ ออกจากการปกครองของ สหราชอาณาจักรเสียม-หลอ เป็นที่มาให้เกิดสงครามแย่งชิงอำนาจระหว่าง ราชอาณาจักรละโว้ กรุงศรีอยุธยา กับ สหราชอาณาจักรเสียม-หลอ กรุงคันธุลี เรื่อยมา

        เมื่อขุนหลวงพะงั่ว สวรรคต สมเด็จพระราเมศวร ได้เสด็จขึ้นครองราชย์สมบัติเป็นกษัตริย์ ราชอาณาจักรละโว้และพยายามนำ ราชอาณาจักรละโว้กรุงศรีอยุธยาให้ขึ้นต่อการปกครอง ของ สหราชอาณาจักรเสียม-หลอ กรุงคันธุลี อีกครังหนึ่ง แต่ต่อมาเจ้านครอินทร์ เข้าขัดขวาง และยังยกกองทัพเข้ายึดครองกรุงศรีอยุธยา อีกด้วย เป็นเหตุให้สมเด็จเจ้าพระยาสุรินทรารักษ์ ต้องยกกองทัพจากกรุงคันธุลี เข้า คุ้มครองราชอาณาจักรละโว้ แต่ต่อมาไม่นานพระราเมศวร ก็ก่อกบฏ ประกาศแยกราชอาณาจักรละโว้ออก จากการปกครองของ สหราชอาณาจักรเสียม-หลอ อีกครั้งหนึ่ง โดยสืบทอดราชการมาถึง พระรามราชา พระราชโอรสของ สมเด็จพระราเมศวร ขึ้นครองราชย์สมบัติก็แย่งชิงอำนาจกับ เจ้านครอินทร์ ซึ่งประกาศเป็น กษัตริย์ปกครอง ราชอาณาจักรละโว้ มีราชธานีอยู่ที่เมืองสุพรรณบุรี โดยการสนับสนุนจากกองทัพนายพล เจิ้งหัว แห่ง มหาอาณาจักรจีน เป็นที่มาให้ สมเด็จเจ้าพระยาสุรินทรารักษ์ ต้องยกกองทัพมาทำสงคราม ปราบปรามพระรามราชา และ เจ้านครอินทร์ ที่กรุงศรีอยุธยา เป็นที่มาให้นายพลเจิ้งหัว นำกองทัพเรือเข้ายึด ครองกรุงคันธุลี*"๓ ผลของสงครามครั้งนั้น พระยามานะชวาลา สวรรคต ในสงคราม

        เมื่อสมเด็จเจ้าพระยาสุรินทรารักษ์ ทราบข่าว จึงยกกองทัพจากกรุงคันธุลี ไปขับไล่กองทัพของนาย พลเจิ้งหัว และเป็นที่มาให้สมเด็จเจ้าพระยาสุรินทรารักษ์ ต้องย้ายราชธานี จาก เมืองคันธุลี ไปตั้งพระราชวังหลวง อยู่ที่พระราชวังเดิมของขุนศรีธรรมโศก บริเวณวัดเวียง เมืองศรีโพธิ์(ไชยา) ซึ่งเป็นที่ว่าราชการ ของ พระยาแผลด ซึ่งประชาชนให้สมยานามใหม่ว่า พ่อพระยาปีนไฟ

        ต่อมา เจ้านครอินทร์ ได้สมคบกับฮ่องเต้ แห่ง มหาอาณาจักรจีน โดยได้นำกองทัพเรือใหญ่ เข้า โจมตีกรุงศรีโพธิ์(ไชยา) และสามารถยึดครองกรุงศรีโพธิ ได้สำเร็จเมื่อปี พ.ศ.๑๙๕๕ สมเด็จเจ้าพระยาสุรินทรารักษ์ ถูกจับคุม และถูกนำไปสำเร็จโทษ ที่กรุงนานกิง ผลของสงครามครั้งนั้น ทหารไทยบาดเจ็บล้มตายไปจำนวนมาก จึงเกิดแม่ม่าย จำนวนมากเช่นกัน ทหารจีนมุสลิม เข้าข่มขืนหญิงไทย ตามใจชอบ*'๔ เจ้านครอินทร์ ได้สั่งให้รื้อทำลายกำแพงเมืองกรุงศรีโพธิ์ นำไปใช้ที่กรุงศรีอยุธยา พร้อมกับกวาดต้อนประชาชน ไปตั้งรกรากที่ บางพลัด เมืองธนบุรี คำว่า บางพลัด จึงหมายถึง ชาวเสียม จากกรุงศรีโพธิ์(ไชยา) ที่พลัดพรากถิ่นที่อยู่เดิมเนื่องจากพายแพ้สงคราม ส่วนพระยาแผลด หรือ พ่อพระยาปืนไฟ สามารถหลบหนีไปได้ และพยายามเข้ามารื้อฟื้นกรุงศรีโพธิ์(ไชยา) ขึ้นใหม่โดยได้ตั้งที่ว่าราชการอยู่ที่บริเวณ ดอนบ่อกร้อ ใกล้วัดไชยาราม และสืบทอดมาถึงบุตรชาย คือ พระยาแผลง เป็นผู้ปกครอง กรุงศรีโพธิ์ ต่อมา และได้ตั้งตัว เป็นมหาจักรพรรดิ ของ สทราชอาณาจักรเสียม-หลอ อีกครั้งหนึ่ง

        ขุนพิเรนเทพ และ ขุนอินทรเทพ เป็นพระราชโอรส ของ พระยาชวาแผลง ที่พยายามฟื้นฟู สหราชอาณาจักรเสียม-หลอ ขึ้นมาอีกครั้งหนื่ง โดยได้ไปตั้งราชธานีที่ กรุงคันธุลี ต่อมา ในปี พ.ศ.๒๐๙๐ สุลต่านอลาดิน เรียยัต ชาห์ อัลกาแฮ แห่ง อาณาจักรทมิฬอาแจ๊ะ เกาะสุมาตรา สมคบกับทมิฬโจฬะ แห่ง ราชอาณาจักรพม่า ยกกองทัพเข้าทำสงครามยึดครองแว่นแคว้นต่างๆ ของ ราชอาณาจักรมาลัยรัฐ และ ราชอาณาจักรเสียม กรุงชวา(คันธุลี) เป็นเหตุให้ พระยาชวา-แผลง ซึ่งประกาศตัวเป็น มหาจักรพรรดิ แห่ง สหราชอาณาจักรเสียม กรุงชวา(คันธุลี) ต้องทำสงครามต่อต้าน ผลของสงคราม พระยาชวาแผลง พ่ายแพ้สงคราม ต้องสวรรคต ในสงคราม พระราชโอรส ๒ พระองค์ คือ ขุนพิเรนเทพ และ ขุนอินทรเทพ ต้องหลบหนีไปซ่อนตัวอยู่ที่ ดอนบ่อกร้อ ดอนไชยา เมืองศรีโพธิ์(ไชยา) จนกระทั่งสงครามสงบ จึงเข้าจับช้างเผือก และนำไปถวายแก่ พระเทียนราชา กษัตริย์กรุงศรีอยุธยา ในเวลาต่อมา จนกระทั่งพระเทียนราชา ได้รับพระนามใหม่ว่า พระเจ้าช้างเผือก ในเวลาต่อมา จากที่กล่าวมาจะเห็นว่า สายราชวงศ์ของ มหาจักรพรรดิสมเด็จเจ้าพระยาสุรินทรารักษ์จึงได้สืบทอดสายราชวงศ์มาถึง สมเด็จพระนเรศวรมหาราช สืบทอดมาถึง สมเด็จพระเพทราชา และสืบทอดมาถึง สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ

สมเด็จพระนเรศวร ฯ สืบสายราชสกุลมาจาก

สมเด็จเจ้าพระยาสุรินทรารักษ์

        มีเรื่องเล่าสืบทอดต่อๆ กันมา เรื่องช้างเผือกที่ขุนพิเรนเทพ และ ขุนอินทรเทพ นำไปถวายแก่ พระเทียนราชา นั้น สายตระกูลสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ได้ถ่ายทอดเรื่องราวดังกล่าว สรุปว่า ขุนพิเรนเทพ และ ขุนอินเทพ ต้องการรื้อฟื้นอำนาจของสายราชวงศ์สมเด็จเจ้าพระยาสุรินทรารักษ์ ซึ่งถูกแย่งชิงอำนาจโดยเจ้านครอินทร์ จึงใช้ช้างเผือก เป็นตัวเชื่อมความสัมพันธ์ นำช้างเผือกไปถวายพระเทียนราชา เรื่องราวเกี่ยวกับช้างเผือกนั้น มีเรื่องราวสืบทอดมาตั้งแต่สมัยมหาจักรพรรดิพ่อมาฆะ ปกครอง สหราชอาณาจักรเสียม-หลอ กรุงศรีโพธิ์(ไชยา) คือเหตุการณ์ตอนปลายของ สหราชอาณาจักรเสียม-หลอ กรุงศรีโพธิ์(ไชยา) ซึ่งปกครอง โดย มหาจักรพรรดิพ่อมาฆะ พระราชบิดาของ พระยาโรจนฤทธิ์(พระยาร่วง)

        เหตุการณ์สมัยนั้น พระเจ้าชัยวรมันที่-๗ แห่ง ราชอาณาจักรโจฬะ(เขมร) ได้ร่วมกับกองทัพ อาณาจักรชนชาติทมิฬโจฬะ หลายๆ ราชอาณาจักร ทำสงครามเข้ายึดครองราชอาณาจักรต่างๆ ภายใต้การ ปกครองของสหราชอาณาจักรเสียม-หลอแม้กระทั่งราชอาณาจักรละโว้ ก็ตกไปอยู่ภายใต้การปกครอง ของ พระเจ้าชัยวรมันที่-๗ จนกระทั่งเชื้อสายราชวงศ์กษัตริย์ราชอาณาจักรละโว้ ได้อพยพไพร่พลไปตั้งฐานที่มั่นที่ปากแม่น้ำโพธิ์ เพื่อต่อสู้กับกองทัพโจฬะ และสามารถขับไล่กองทัพโจฬะ ให้ต้องพ่ายแพ้สงคราม ต้องถอยทัพกลับไป เป็นที่มาให้เกิด อาณาจักรโจรลี้โพธิ์(จดหมายเหตุจีน เรียกชื่อว่า เจนลี่ฟู) ณ ปากแม่นํ้าโพธิ์ ขึ้นมาในช่วงเวลาดังกล่าว

        ต่อมา ราชอาณาจักรโจรลี้โพธิ์ ดังกล่าวยังถูกกองทัพโจฬะ(เขมร) ยกกองทัพเข้ารุกรานอีกหลายครั้ง จึงต้องยายราชธานี ของ ราชอาณาจักรโจรลี้โพธิ์ ไปตั้งอยู่ที่ เมืองกำแพงเพชร และย้ายไปยัง กรุงสุโขทัย อีกครั้งหนึ่งในเวลาต่อมา เนื่องจากราชธิดา ของ กษัตริย์ราชอาณาจักรโจรลี้โพธิ์ พระองค์หนึ่ง คือ พระนางจันทร์นาค เป็นมเหสีฝ่ายซ้าย ของ มหาจักรพรรดิพ่อมาฆะ โดยมีพระราชโอรสองค์หนึ่ง คือ พระยาโรจน์ฤทธิ์(พระร่วง) เมื่อโตขึ้นได้ไปอภิเษกสมรสกับ เจ้าหญิงสร้อยสุวรรณ ราชธิดาของ พระยาพนมศิริชัย มหาราชา แห่ง ราชอาณาจักรโจรลี้โพธิ์ กรุงซากังราว(กำแพงเพชร) ได้รับโปรดเกล้าให้ไปเป็นเจ้าเมืองปกครอง เมืองพังงา ในเวลาต่อมา

        เหตุการณ์เมื่อปี พ.ศ.๑๗๕๘ พระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ แห่ง สหราชอาณาจักรโจฬะ(เขมร) สามารถส่ง กองทัพเข้ายึดครอง กรุงศรีโพธิ์(ไชยา) ราชธานี ของ สหราชอาณาจักรเสียม-หลอ เป็นผลสำเร็จ*-๕ สามารถปล้นทรัพย์สินต่างๆ ออกไปเป็นจำนวนมาก ได้เผาพระราชวังหลวง เผาวัดธารน้ำใจฯ(วัดเฉิงเทียน วันชู) ทำการกวาดต้อนเชลยศึก ไปอาศัยอยู่ที่ เมืองเสียมเรียบ และ เสียมราษฎร์ เป็นจำนวนมาก ขณะนั้น มหาจักรพรรดิพ่อมาฆะ ติดราชการสงครามอยู่ที่ เกาะศรีลังกา กลุ่มขุนนางอำมาตย์ กรุงศรีโพธิ์(ไชยา) ที่พ่ายแพ้สงครามต้องอพยพไพร่พล พร้อมกับนำเทวรูป พระพุทธสิหิงส์ข้ามไปยัง แคว้นพังงา แล้วนำลงเรือมุ่งหน้าไปยัง ภาคใต้ ของ ราชอาณาจักรศรีลังกามหาจักรพรรดิพ่อมาฆะจึงต้องลี้ภัยสงคราม ณ เกาะศรีลังกา โดยได้ไปปกครองแคว้นราชารัฐ ทางภาคใต้ ของเกาะศรีลังกาพร้อมกับนำ พระพุทธสิหิงส์ ไปรักษาไว้ที่ เกาะศรีลังกาด้วย แต่เนื่องจาก ประชาชนชาวศรีลังกา ไม่ยอมต้อนรับว่าเป็นกษัตริย์ของตน กลับยอมรับ พระเจ้านิสสังกะมัลละ โดยมี เมืองโปโลนนุวะปุระ เป็นราชธานี ของ ราชอาณาจักรศรีลังกา ในขณะนั้น

        ผลของสงครามครั้งนั้น ทำให้พระราชวังหลวงของ สหราชอาณาจักรเสียม-หลอ ที่ตั้งอยู่ที่บริเวณ เกาะดอนขวาง บริเวณรอบๆ ภูเขาสุวรรณคีรี(ภูเขาน้ำร้อน) จึงร้างไป ช้างเผือก ที่เป็นช้างศึก ได้หลบหนีเข้าป่า ต่อมาได้มารวมตัวอยู่ในพื้นที่บางยาง ซึ่งเป็นที่ตั้งวัดธารน้ำใจฯ ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ ของ ภูเขาสุวรรณคีรี(ภูเขานํ้าร้อน)ช้างเผือกเหล่านั้นไม่ยอมให้ผู้ใดควบคุม

        ต่อมาพระยาโรจน์ฤทธิ์ เจ้าเมืองพังงา ทราบเรื่อง จึงนำกองทัพเข้ามาขับไล่ทหารโจฬะ(เขมร) ให้ ออกไปจากกรุงศรีโพธิ์(ไชยา) ได้มาพบช้างเผือกจำนวนมากรวมตัวอยู่ที่บางยาง จึงได้พยายามเข้าจับช้าง ดังกล่าวเข้าไปควบคุม ด้วยการใช้เชือกโรยตัวจากต้นยาง แล้วร่วงลงมาขึ่คอช้าง เพื่อควบคุมช้างศึกดังกล่าว จนสำเร็จ เป็นที่มาให้พระยาโรจน์ฤทธิ์ มีพระนามใหม่ที่ประชาชนเรียกว่า พระยาร่วง ช้างศึกเหล่านั้นถูกควบคุมไปเลี้ยงไว้ที่ทุ่งพระยาชนช้าง เมืองคันธุลี ต่อมาช้างบางเชือกถูกส่งไปใช้ทำศึกที่ กรุงสุโขทัย ช้างอีกบางส่วนได้ขยายพันธุ์ที่ทุ่งพระยาชนช้าง เป็นจำนวนมาก คงมีช้างเผือกบางเชือกที่หลบหนีไปอยู่ในป่า ได้ขยายพันธุ์ให้ขุนพิเรนเทพ นำไปถวายพระเทียนราชา ในเวลาต่อมา

        หลังจาก พระราชวังหลวง ซึ่งตั้งอยู่ที่ บริเวณดอนนพไชย ทางทิศเหนือของฎเขาสุวรรณคีรี(ภูเขานํ้าร้อน)ถูกกองทัพข้าศึกของพระเจ้าชัยวรมันที่-๗ เผาร้างไป ก็ได้มีพระธุดงค์ องค์หนึ่ง เดินธุดงค์มาพบกองอิฐพระราชวังหลวงที่คงเหลือจากการถูกเผาไหม้จึงได้ใช้สถานที่ดังกล่าวสร้างเป็นวัดขึ้น เรียกชื่อว่า วัดนพ ต่อมาในรัชสมัยของ มหาจักรพรรดิสมเด็จเจ้าพระยาสุรินทรารักษ์ มาใช้พระราชวังขุนศรีธรรมโศก บริเวณวัดเวียง ซึ่งมีกำแพงเมืองล้อมรอบ เป็นที่ตั้งพระราชวังหลวง เมื่อถูกกองทัพจีนแขกมุสลิมของนายพลเจิ้งหัว เข้าล้อมเมืองศรีโพธิ์(ไชยา) อยู่นั้น กองทัพแขกมุสลิม ของ นายพลเจิ้งหัว สามารถยึดครองเมืองศรีโพธิ์ จนสำเร็จ ทหารจีนแขกมุสลิม พยายามเข้าเผาวัดนพ หลายครั้งแต่มีช้างเผือก ออกมาขับไล่ช้าศึก วัดนี้ จึงไม่ถูกเผา จนกระทั่งวัดนพมีเจ้าอาวาดต่อเนื่องมาถึง ๔ องค์

        ต่อมาสมัยพระยาชวาแผลง พ่ายแพ้สงครามต่อกองทัพทมิฬอาแจะ และสวรรคตในสงคราม ได้มีฝูงช้างเผือกตกมัน ได้ออกไปรื้อถอนทำลายวัดนพจนร้างไป ขุนพเรนเทพ และ ขุนอินทรเทพ พระราชโอรส ของ พระยาชวาแผลง เป็นผู้จับฝูงช้างเผือกเหล่านั้น นำไปเลี้ยงดูอยู่ที่ทุ่งพระยาชนช้าง เมืองคันธุลี และต่อมา ได้นำไปถวายพระเทียนราชา เป็นที่มาให้พระเทียนราชา มีพระนามใหม่ว่า พระเจ้าช้างเผือก

        เมื่อขุนพิเรนเทพ นำช้างเผือกหลายเชือกไปถวาย จึงได้ไปรับราชการกับพระเทียนราชา ณ กรุงศรีอยุธยา ก็ได้อภิเษกสมรสกับ พระนางวิสุทธิกษัตรี พระราชธิดาของพระเทียนราชา ได้ไปปกครองเมือง พิษณุโลก มีพระราชโอรส ๒ พระองค์ คือ สมเด็จพระนเรศวรมหาราช กับ สมเด็จพระเอกาทศรถ ส่วนขุน อินทรเทพ ได้รับโปรดเกล้าให้กลับมาปกครองเมืองนครศรีธรรมราช

        ขุนอินเทพ เคยมีมเหสี ที่เมืองศรีโพธิ์(ไชยา) มาก่อน มีพระราชโอรส และราชธิดา ที่สำคัญคือ พระนางเขียว พระยาไชยาเทพบุตร และ พระยาไชยาธิเบศต่อมา พระนางเขียว ได้ไปเป็นมเหสีของ สุลต่านมูดู ส่วน พระยาไชยาเทพบุตร หรือ พระยาไชยาธิเบศ มีราชธิดาองค์หนึ่งมีพระนามว่า พระนางไชยาเทวี ได้เป็น อัครมเหสี ของ สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ในเวลาต่อมา มีโอรสที่สำคัญ คือ สมเด็จเจ้าฟ้าศรีศิลป์ มีพระราชธิดา องค์หนึ่งที่สำคัญคือ พระนางน้ำเงิน ซึ่งได้ไปสมรสกับ โมกุล ซึ่งสายตระกูลดังกล่าว มีบทบาท สำคัญในการปกครองเมืองไชยา และเป็นขุนนางสำคัญของ กรุงศรีอยุธยา ในเวลาต่อมา และเป็นที่มาให้สาย ตระกูลโมกุล มีสายสัมพันธ์ที่ดี กับ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ในเวลาต่อมา สายสกุลโมกุล กับ พระนางน้ำเงิน ได้มีสายสกุลสืบทอดมาถึง พระยาจักรีมุกดาผู้รับสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ไปเป็นบุตรบุญธรรม ตั้งแต่ทรงพระเยาว์

สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ สืบสายราชสกุล มาจาก

สมเด็จพระนเรศวรฯ

        ในสมัยพระเจ้าทรงธรรม ขึ้นครองราชย์สมบัติปกครอง ราชอาณาจักรเสียม-หลอ กรุงศรีอยุธยา นั้น สมเด็จเจ้าฟ้าศรีศิลป์ พระราชโอรส ของ สมเด็จพระนเรศวรมหาราช กับ พระนางไชยาแทวี ได้เป็นมหาอุปราช และได้นำพระยาโมกุลซึ่งถือเป็นพี่เขยเป็นแม่ทัพเรือปกครองเมืองธนบุรีมาควบคุมทัพหลวงของ มหาอุปราชสมเด็จเจ้าฟ้าศรีศิลป์ มีกำลังพลในกองทัพถึง ๒๐,๐๐๐ คน ส่วนราชาหะซัน หรือที่ประชาชนนิยมเรียกพระนามว่า บังสัน หรือ พระยาราชบังสัน ซึ่งเป็นบุตรชาย ของ โมกุล กับ พระนางนํ้าเงิน ได้มา เป็นแม่ทัพเรือ และเป็นเจ้าเมืองปกครองเมืองธนบุรี

        เมื่อพระเจ้าทรงธรรม เสด็จสวรรคต แทนที่สมเด็จเจ้าฟ้าศรีศิลป์ จะได้ขึ้นครองราชย์สมบัติตามที่กฎมณเฑียรบาลกำหนดให้ต้องปฏิบัติ แต่พระยากลาโหม(พระเจ้าปราสาททอง) ได้ก่อการรัฐประหาร โดยที่ พระยากลาโหม(พระเจ้าปราสาททอง) ได้สมคบกับ พระยาเสนาภิมุข-ยามาดะ ทหารญี่ป่น นำทหารเข้ายึด พระราชวังหลวง แล้วเชิด พระเชษฐาธิราช(พระราชโอรสของพระเจ้าทรงธรรม) ขึ้นครองราชย์สมบัติ อีกทั้ง ได้ส่งทหารเข้าจับกุม สมเด็จเจ้าฟ้าศรีศิลป์ ไปกักขังไว้ และ พยายามปลงพระชนม์ แต่ไม่สำเร็จ เพราะพระยาโมกุล แม่ทัพหลวง ของ สมเด็จเจ้าฟ้าศรีศิลป์ และ พระยาราชบังสัน(หะซัน) สามารถนำกองทัพเข้าช่วยเหลือ สมเด็จเจ้าฟ้าศรีศิลป์ ให้สามารถหลบหนีออกไปได้สำเร็จ โดยการสับเปลี่ยนบุคคลทดแทน สมเด็จเจ้าฟ้าศรีศิลป์แทนที่ แล้วนำหลบหนีไปยัง เมืองเพชรบุรีพร้อมพระราชโอรส ๒พระองค์คือ สมเด็จเจ้าฟ้าอภัยเจิด และ สมเด็จเจ้าฟ้าอำภัยช้าง

        สมเด็จเจ้าฟ้าศรีศิลป์ ได้ทำพิธีมหาไชยาบรมราชาภิเษก ขึ้นเป็นกษัตริย์ ปกครองราชอาณาจักร เสียม-หลอ กรุงเพชรบุรี ตามที่กฎมณเฑียรบาล กำหนด โดยได้ตั้งราชธานีที่ เมืองเพชรบุรี โดยการสนับสนุนจาก กองทัพ ๒๐,๐๐๐ คน ของ พระยาโมกุล ซึ่งเป็นราชบุตรเขย ของ สมเด็จพระนเรศวรฯ และ พระยาราชบังสัน(หะซัน) ซึ่งเป็นพระเจ้าหลานเธอ ของสมเด็จพระนเรศวรฯ ซึ่งปกครองเมืองธนบุรี และยังได้รับการสนับสนุน จาก ราชอาณาจักรต่างๆ คือ ราชอาณาจักรเสียม และ ราชอาณาจักรมาลัยรัฐ กรุงปัตตานี ทางภาคใต้ และ ราชอาณาจักรอื่นๆ อีกด้วย

        พระยากลาโหม(พระเจ้าปราสาททอง) วางแผนให้ พระยากำแพง นำกองทัพ ๒๐,๐๐๐ คน เข้าทำ สงครามปราบปราม สมเด็จเจ้าฟ้าศรีศิลป์ โดยมอบให้ พระยาเสนาภิมุข-ยามาดะ ไปแสร้งสวามิภักดิ์ กับ สมเด็จพระเจ้าศรีศลป์ ณ กรุงเพชรบุรี โดยวางแผนให้ทำการก่อกบฏ ในภายหลัง ต่อมาได้เกิดกบฏ ณ กรุงเพชรบุรี โดย พระยาเสนาภิมุข(ยามาดะ) และสมเด็จพระเจ้าศรีศิลป์ เป็นฝ่ายพ่ายแพ้สงคราม พระยาโมกุล ต้องนำ สมเด็จพระเจ้าศรีศิลป์ หลบหนี ไปยัง ราชอาณาจักรมาลัยรัฐ กรุงปัตตานี แต่ถูกกองทหารรับจ้าง ญี่ปุ่น คือ พระยาเสนาภิมุข(ยามาดะ) จับกุมได้ระหว่างทาง จึงถูกนำไปประหารชีวิต ที่กรุงศรีอยุธยา ส่วน พระยาโมกุล ได้นำกองทัพจำนวน ๒๐,๐๐๐ คน ทำสงครามกับกองทัพของ พระยากำแพง และ พระยาเสนาภิมุข(ยามาดะ) ณ สมรภูมิ กลางทะเล อ่าวเพชรบุรี ผลของสงคราม พระยาโมกุล พ่ายแพ้สงคราม เรือล่ม เสียชีวิตกลางทะเล อีกข้อมูลหนึ่งกล่าวว่า โมกุลได้หลบหนีไปยัง เมืองธนบุรี ต่อมาถูก พระยากำแพง และ พระยาเสนาภิมุข(ยามาดะ) จับกุม พระยาโมกุล ได้ที่กรุงธนบุรี พร้อมกับนำไปประหารชีวิต ณ เมืองธนบุรี พรรคพวกบริวาร ของ พระยาโมกุล ได้นำศพไปฝังไว้ณ มัสยิดต้นสน เมืองธนบุรี

        ส่วนพระราชโอรส ๒ พระองค์ ของ สมเด็จเจ้าฟ้าศรีศิลป์ คือ เจ้าฟ้าอำภัย-ช้าง และ เจ้าฟ้าอภัย-เจิด นั่น พระยาราชบังสัน(หะซัน) ได้นำหลบหนีไปยังเมืองไชยา ต่อมาพระยาไชยาธิเบศ ได้นำหลบหนี และนำไปเลี้ยงดูอาศัยอยู่ที่ บ้านพลูหลวง แขวงเมืองสุพรรณบุรี พร้อมกับมอบเมืองไชยา ให้พระยาราชบังสัน (หะซัน) เป็นผู้ปกครอง โดยได้ไปสร้างที่ว่าราชการปกครองเมืองอยู่ที่ ทุ่งไชยา(บ้านสงขลา) ชาวไชยา เรียกชื่อว่า มหาหุมปะแก ต่อมาเจ้าฟ้าอำภัย-ช้าง มีพระราชโอรสพระองค์หนึ่ง คือ พระเพทราชา เป็นสายราชวงศ์สมเด็จพระนเรศวร ที่หลงเหลืออยู่ เป็นที่มาให้สายตระกูล พระยาราชบังสัน(หะซัน) ได้ส้องสุม กำลังเพื่อยึดอำนาจกลับคืนให้กับพระเพทราชา จนสำเร็จ ในเวลาต่อมา

        ในปลายรัชกาลสมเด็จพระนารายณ์มหาราช สายตระกูลของ พระยาราชบังสัน(หะซัน) ได้สืบทอด มาถึง พระยาไชยา(ครุฑ) ซึ่งชาวไชยา เรียกชื่อว่า มหาหุมตาไฟ บุคคลผู้นี้สามารถนำกองทัพจากเมืองไชยา เข้าทำสงครามปราบปรามพระเจ้าสงขลา ซึ่งเป็นสายตระกูลโมกุล*"๖ สายพระนางสาแล๊ะ เป็นผลสำเร็จ ทำให้สมเด็จพระนารายณ์ไว้วางพระทัย นำไปรับราชการที่กรุงศรีอยุธยา จนกระทั่งดำรงตำแหน่งเป็น พระยาจักรี(ครุฑ) เป็นผู้มีบทบาทสำคัญในการผลักดันให้พระเพทราชา ขึ้นครองราชย์สมบัติ ในเวลาต่อมา พระเพทราชา มีพระราชโอรสที่สำคัญ ๒ พระองค์คือ สมเด็จเจ้าฟ้าแก้ว และ สมเด็จเจ้าฟ้าขวัญ เนื่องจาก สมเด็จเจ้าฟ้าขวัญ ถูกลอบวางยาพิษ สิ้นพระชนม์ตั้งแต่วัยเยาว์คงเหลือแต่สมเด็จเจ้าฟ้าแก้วหรือ พระแก้ว ซึ่งมีสายราชสกุลสืบทอดมาถึง หม่อมนกเอี้ยง และ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ในเวลาต่อมา

พระองค์เจ้านกเอี้ยง เป็นพระเจ้าหลานเธอ ของ

สมเด็จพระเพทราชา

        ในรัชสมัย ของ พระเจ้าท้ายสระ สมเด็จเจ้าฟ้าแก้ว หรือพระนามที่ประชาชนทั่วไปนิยมเรียกพระนามว่า พระแก้ว พระราชโอรสของ สมเด็จพระเพทราชา ได้เกิดรักใคร่ชอบพอกับหญิงสาวสวย สาย ราชวงศ์ของพระเจ้ากรุงจีน ที่มาเป็นตัวแทนค้าขายอยู่ที่กรุงศรีอยุธยา โดยได้ตั้งรกรากอยู่ที่บ้านท่าดินแดง กรุงศรีอยุธยา หญิงสาวสวย ดังกล่าว มีนามเป็นภาษาจีนแต้จิ๋วว่า "น.ส.ติ่ง แซ่แต้" หรือภาษาจีนกลางเรียกว่า "เจิงติ่ง" จนกระทั่งได้อภิเษกสมรส มีพระราชธิดา ๒ พระองค์ คือ พระองค์เจ้านกเอี้ยง กับ พระองค์เจ้าอั๋น หรือที่ประชาชนนิยมเรียกชื่อว่า "หม่อมนกเอี้ยง" และ "หม่อมอั๋น" ข้อเท็จจริงเหล่านี้คือที่มาให้สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ใช้สกุลแซ่เจิ้ง หรือ แซ่แต้ ในเวลาต่อมานั่นเอง

        ต่อมามีหญิงชาววัง เชื้อสายราชวงศ์นางหนึ่ง มาตกหลุมรักสมเด็จเจ้าฟ้าแก้ว ต้องการแย่งชิงสมเด็จเจ้าฟ้าแก้ว จากพระนางเจิ่งติ่ง ไปครอบครอง จึงวางแผนลอบวางยาพิษ พระนางเจิ้งติ่ง จนกระทั่งได้เสียชีวิต จึงได้ทิ้งสมบัติให้ไว้กับ หม่อมนกเอี้ยง และ หม่อมอั๋น ไว้เป็นจำนวนมาก สมเด็จเจ้าฟ้าแก้ว จึงได้พระชายา พระองค์ใหม่อีกพระองค์หนึ่ง มีพระราชธิดาพระองค์หนึ่ง คือพระราชมารดาของ “พระองค์พลับ” หรือ "กรมหลวงพิจิตรมนตรี" อัครมเหสี ของ สมเด็จพระเจ้าบรมโกศ ในเวลาต่อมา จากข้อมูลดังกล่าวจะเห็นว่า สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ เป็นญาติลูกพี่ลูกน้องกับ สมเด็จพระเจ้าอุทมพร และ สมเด็จพระเจ้าเอกทัศน์อีกด้วย

        เมื่อพระนางเจิ้งติ่ง สิ้นพระชนม์ สมเด็จเจ้าฟ้าแก้ว ได้จัดให้หม่อมอั๋น พระขนิษฐา ของ หม่อมนกเอี้ยง ได้อภิเษกสมรส กับ พระยาเพชรบุรี(ตาล) ส่วนหม่อมนกเอี้ยง ยังมิได้อภิเษกสมรส กับ ผู้ใด เพราะแอบชอบพออยู่อย่างลับๆ กับชาวจีนอพยพ ซึ่งมีอาชีพเป็นช่างทอง ในกรุงศรีอยุธยา ชื่อ นายต้า แซ่ลิ้ม จนกระทั่ง พระเจ้าท้ายสระ เสด็จสวรรคต พระเจ้าบรมโกศ เกรงว่า สมเด็จเจ้าฟ้าแก้ว จะแย่งชิงอำนาจขึ้นเป็นกษัตริย์ จึงสร้างเรื่องตอแหลใส่ความสมเด็จเจ้าฟ้าแก้ว กล่าวหาว่าเป็นผู้ขโมยพระธรรมรงค์ แล้วนำไปสำเร็จโทษ ชน สิ้นพระชนม์* ๗

        เมื่อพระเจ้าบรมโกศ ขึ้นครองราชย์สมบัติ ก็ได้แต่งตั้งน้องสาวต่างมารดา ของ หม่อมนกเอี้ยง ขึ้น เป็นอัครมเหสี ส่วนแม่เลี้ยง ของ หม่อมนกเอี้ยง ก็ลอบวางยาพิษ หม่อมนกเอี้ยง เพื่อแย่งสมบัติ แต่ไม่ประสบความสำเร็จ เพราะแมวที่เลี้ยงช่วยไว้ เป็นที่มาให้หม่อมนกเอี้ยง รู้สึกว่าไม่ปลอดภัย จึงขนสมบัติของมารดา ลักลอบหนีออกจากบ้าน ไปหานายต้า แซ่ลิ้ม ให้ช่วยนำไปส่งที่เมืองเพชรบุรี เพื่อไปอาศัยอยู่กับ หม่อมอั๋น ซึ่งเป็นพระขนิษฐา เป็นที่มาให้ หม่อมนกเอี้ยง ได้เสีย กับ นายต้า แซ่ลิ้ม และให้กำเนิด สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ในเวลาต่อมา

        นายต้า แซ่ลิ้ม เคยเป็นลูกจ้าง เป็นช่างทองอยู่ในร้านทอง มณฑลกวางตุ้ง ประเทศจีน มีชื่อเติมว่า นายต้า แซ่ลิ้ม ได้รู้จักกับสายตระถูลแซ่เจิ้ง หรือ แซ่แต้ ที่เดินเรือสำเภา ค้าขายกับกรุงศรีอยุธยา จึงถูกชักชวน ให้มาเป็นช่างทองที่บ้านท่าดินแดง กรุงศรีอยุธยา โดยที่ตระกูลแซ่เจิ้ง เป็นผู้อุปถัมภ์ ต่อมาพระนางเจิ้งติ่ง และ หม่อมนกเอี้ยง ไปเยี่ยมเยียนญาติพี่น้องที่บ้านท่าดินแดง จึงได้นำเครื่องทองรูปภัณฑ์ต่างๆ ไปให้ช่างต้า แซ่ลิ้ม ซ่อมแซม เป็นประจำ จนกระทั่งหม่อมนกเอี้ยง กลายเป็นลูกค้าประจำของ ช่างต้า แซ่ลิ้ม และเกิดความรักระหว่างกัน

เชิงอรรถ

♦ -๑

       หนังสืออภินิหารบรรพบุรุษเป็นสมุดไทยขาวตัวหมึกจีนรวม๒เล่มมีชื่อหลังปกว่าหนังสือบรรพบุรุศ๑๒๔๙ถ้าหากว่าหมายเลฃ๑๒๔๙หมายถึงหมายเลขจุลศักราชที่เขียนขึ้นแสดงว่าหนังสือเล่มนี้เขียนขึ้นเมื่อปีพ.ศ.๒๔๓๐

♦-๒ 

        สืบแสง พรหมบุญ ความสัมพันธ์ในระบบบรรณาการ ระหว่างจีนกับไทย หน้าที่ ๑๐๑ บันทึกของ นักประวัตสาสตรชาวจีน ชื่อ ฉีหยวน.(พ.ศ.๒๑๐๘-๒๑๗๑) ได้ทำการบันทึกเรื่องนี้ว่า.. "...นายทหาร นายธง พลทหาร ข้าราชการ เจ้าพนักงานซื้อของ และ เสมียน รวมทั้งสิ้น ๒๗,๘๗๐ คน เรือทั้งสิ้น ๖๓ ลำ ลำใหญ่ที่สุดยาว ๔๔๔ ศอก กว้าง ๑๘๐ ศอก เรือลำขนาดกลางยาว ๓๗๐ ศอก กว้าง ๑๕๐ ศอก...ภารกิจ ครั้งที่ สามนี้ นายพลเจิ้งหัว สามารถจัมคุม มหาจักรพรรดสมเด็จเจ้าพระยาสุรินทรารักษ์แห่ง สหราชอาณาจักรเสียม-หลอ กรุงศรโพธ(ไชขา) นำมายัง กรุงนานกิง เป็นผลสำเร็จ เมื่อในปี พ.ศ.๑๙๕๕ และนำเดินทางไปยัง กรุงนานกิง เมื่อปี พ.ศ.๑๙๕๕..."

♦ -๓

        ม้าหวน เป็นทหารคนหนึ่งในกองทัพของนายพลเจิ้งหัว ได้ทำการบันทึกเกี่ยวกับ เมืองคันธุลี หรือ เมืองเกียโลหิต หรือ เมืองครหิต ก่อนที่กองทัพของนายพลเจิ้งหัว จะเข้าตีแตก มีเนื้อหาตอนหนึ่งว่า "...อาณาจักรเสียม(ภาคใต้ตอนบน) มีความยาวประมาณ ๑,๐๐๐ ลี้ ราชธานี เป็นภูเขาสูงชันทั้งหมด และขรุขระ(ภูเขาคันธุลี ภูเขาจอสี และ ภูเขาประสงค์) พื้นดินแฉะ ดินไม่ดี แทบจะทำการเพาะปลูกไม่ได้ อากาศไม่แน่นอน ถ้าไม่มีหมอก ฝนไม่ตก อากาศก็ร้อนจัด

        การเดินทาง แล่นเรือจาก อาณาจักรจามปา มุ่งหน้าไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ ๗ วัน ๗ คืน จะมาถึงท่าเรือ ของ เมืองเสียมใหม่(กรุงครหิต) แล้วท่านจะเข้าปากแม่น้ำปากแม่น้ำครหิต หรือ คลองกลิงค์) ซึ่งเป็นทางไปสู่ ราชธานีใหม่ของ อาณาจักรเสียม(กรุงครหิต-คันธุลี)

        พระราชวัง ของ กษัตริย์(บริเวณวัดศรีราชัน) หรูหรามาก พลเมืองอาศัยอยู่ในบ้านยกพื้นสูง ทำด้วยกระดาน หรือ ไม้ต้นหมาก วางปู เรียงติดกัน และผูกด้วยหวาย เพื่อให้แข็งแรงยิ่งขึ้น บนพื้นไม้ต้นหมากนี้ พวกเขาปูฟากหวาย และเตียงไม้ไผ่ และนอนบนเตียงฟากไม้ไผ่นี้

        กษัตริย์ของ อาณาจักรเสียม มีเชื้อสายราชวงศ์สืบทอดมาจากอินเดียใต้(ราชวงศ์มหาจักรพรรดิศรีจุฬามณี) พระองค์ทรงคาด ผ้าขาวม้าสีขาว ที่ทำด้วยผ้าฝ้าย บนพระเศียร และท่อนบน ไม่ฉลองพระองค์ใดเลย รอบพระนาภี พระองค์ทรงลาดผ้าขาวม้าปัก ที่ทำด้วยผ้าไหม ยกดอกทอง เป็นผ้าคาดเอว

        กษัตริย์เสด็จพระราชดำเนิน โดยการทรงช้าง หรือ ประทับบนเกี้ยว และกั้นด้วยกลดสีทอง ซึ่งทำด้วยในไม้ชนดหนึ่ง กษัตริย์ทรง เชื่อถือในคำสอนของ พระพุทธศาสนา มาก

        ประชาชนใน ราชธานี(กรุงครหิต) จะออกบวชเป็นพระสงฆ์ และ แม่ชีเป็นจำนวนมากเครื่องนุ่งห่มของพระสงฆ์และแม่ชีนั้น เป็นแบเดียวกันที่ใช้สวมกันอยู่ในดินแดนของ มหาอาณาจักรจีนบรรดาพระสงฆ์และแม่ชีนั้น จะอาศัยอยู่ในวัดและ สำนักแม่ชีจะถือศีล กินอาหารเพียง ๒ มือ และทำพิธีปลงอาบัติ ด้วยเป็นธรรมเนียมของประชาชนในราชธานี(กรุงครหิต)ของ อาณาจักรเสียมที่ปล่อยให้ผู้หญิงที่แต่งงานแล้วมีอำนาจที่จะตัดสินใจ ด้วยตนเอง สามีจะเชื่อฟังคำแนะนำ ของ ภรรยาตน แต่ถ้าผู้หญิงเป็นหม้าย ก็จะสามารถคบเป็นชู้สาวกับ ชาวจีน เป็นสามีใหม่ เป็นเรื่องธรรมดา โดยไม่มีข้อห้าม

        พวกผู้ชาย โพกศีรษะ ด้วย ผ้าขาวม้าผ้าฝ้าย สลับสีขาว และสวมเสื้อผ้ายาวๆ(โสร่ง) คล้ายของผู้หญิง(ผ้าถุง) ผู้หญิงจะขมวดผมไว้เป็นมวย ส่วนผู้ชายมีอายุครบ ๒๐ ปีบริบูรณ์ จะต้องเริ่มสวมเครื่องประดับ ด้วยการแขวนสร้อยลูกปัด หรือหินมีค่า สำหรับคนรํ่ารวย จะสวม เครื่องประดับที่ทำด้วยทองคำ ที่ประดับด้วยลูกปัดเพื่อทำให้มีเสียงดัง คล้ายกระดิ่ง(ตุ้มหู) เวลาเดินไปไหน จะได้รับความชื่นชม อย่างมาก แต่ถ้า หากเป็นคนยากจน ก็จะไม่มีเครื่องประดับเหล่านี้

        ในเรื่องพิธีการแต่งงาน จะมีพระสงฆ์และฝูงชนเข้าร่วมขบวนไปเป็นเพื่อน ของ เจ้าบ่าว ในเวลาเดินทางไปยังบ้านของ เจ้าสาว จะจูง เจ้าสาวมาเป็นพยานเพื่อให้ พระสงฆ์ ทำการเจิมเครื่องหมายสีแดง บนหน้าผากของผู้ชาย เครื่องหมายนี้เรียกว่า หลีฉือ(สละใสด) ซึ่งไม่สมควรที่ จะกล่าวถึงรายละเอียดในที่นี้ อก ๓ วันต่อมา พระสงฆ์และบรรดาญาติ ตลอดจนเพื่อนฝูง จะร่วมเดินทางไปกับขบวนของเจ้าบ่าว เรียกว่า ขบวนเจ้าบ่าว ซึ่งจะนำเจ้าสาวเดินทางกลับไปยังบ้านของเจ้าบ่าว จะเป็นขบวนเรือที่ตกแต่งสวยงามมาก เมื่อเดินทางลงบ้านเจ้าบ่าว เรียบร้อยแล้ว จากนั้นจะมีงานเสียงฉลอง ณ บ้านเจ้าบ่าว ทั้งเจ้าสาวและเจ้าบ่าว จะเลี้ยงสนุกสนาน กันอย่างเต็มที่

        ในเรื่องของพิธีศพ ในหมู่คนมั่งคั่งรํ่ารวย จะมีการกรอกปรอทลงในปากศพ และทำการฝังศพ นั้น สำหรับในหมู่สามัญชน พวกเขาจะแบกศพลงเรือเดินทางไปยงเกาะเล็กๆ ในทะเล(เกาะเสร็จ) ณ ที่นั้น นกสีทอง จะบนมากินศพ จากนั้นศพที่เหลือ จะถูกโยนทิ้งลงในทะเล วิธีการนี้เรียกว่า การฝังศพโดยนก พวกเขาจะทำพิธีถือศีลกินเพล ตามความเชื่อ ของ ศาสนาพุทธ และมีผู้สวดมนต์เช่นเดียวกับการปฏิบัติกันใน เมือง กวางตุ้ง ของ มหาอาณาจักรจีน

        ประชาชนในดินแดน ของ อาณาจักรเสียม ไว้วางใจได้ยาก พวกเขามีความสามารถในการทำสงครามทางเรือ มาก พวกเสียม มักจะส่งกองทัพเข้าโจมตี ประเทศเพื่อนบ้าน อยู่บ่อยครั้ง

        ในด้านการค้าขาย พวกเขาใช้หอยเบี้ย แทนสตางค์แดง ผลผลิตในท้องถิ่น คือ หินพลอยสีแดง ซึ่งมีค่าน้อยกว่า ทับทัมสีแดง และมีประกายสว่างสุกใสเท่าๆ กับ สีเม็ดทับทิม มีมากทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ ของราชธานี ห่างออกไปประมาณ ๒๐๐ ลี้(ระนอง) ยังมีตลาดอีก ตลาดหนึ่ง เรียกกันว่า ชาง-ฉุย(ไชยา) ซึ่งมีเส้นทางทิศต่อกับ เมืองต่างๆ ทางทิศใต้ได้ตลาดแห่งนี้มีพลมืองประมาณ ๖๐๐ ครอบครัว

        ผลผลิตต่างๆ จากต่างประเทศ ทุกๆชนิด สามารถที่จะหาซื้อได้ในตลาดราชธานีของอาณาจักรเสียมได้ เช่น ฮวงเหลียนเซี่ยงซึ่งเป็น รากไม้ชนิดหนึ่ง โล้โหเหลียนเซี่ยง ซึ่งเป็นไม้หอมชนิดหนึ่ง มีไม้กฤษณา ไม้กระวานหอม เม็ดลูกกระเบา เลือดมังกร หวาย ไม้ฝาง ดีบุก งาช้าง ขนนกกระเต็น ไม้ฝางนั้น มีราคาถูกมากเท่าๆ กับไม้ฟืน สีของไม้ฝางงดงามมากที่สุด สำหรับสัตว์สำคํญ ที่มีในราชธานี ของ อาณาจักรเสียม นั้นมีช้างเผือก สิงโต แมว และ กระรอกเผือกส่วนผักและผลไม้มีเช่นเดียวกันกับในดินแดนของ อาณาจักรจามปา(เวียตนามใต้) ยังมีโรงต้ม เหล้า(เหล้าขาว) โรงทำนำตาลเมา(กระแช่) ทั้งสองประเภทล้วนดื่มแล้ว มึนเมา..."

♦ -๔

        หลังจากนายพลเจิ้งหัว ร่วมกับ เจ้านครอินทร์สามารถส่งกองทัพทำลายกรุงศรีโพธิ์(ไชยา) เรียบร้อยเแล้ว ต่อมาได้มีทหารจีน ชื่อ เฟ่ยสิน ซึ่งเคยเดินทางมาทำสงครามยึดครองดินแดนต่างๆ ของ สหราชอาณาจักรเสียม พร้อมกับกองทัพของ นายพลเจิ้งหัว ตามสำสั่งของ ฮ่องเต้หยุงโล้ และได้เดินทางผ่านมาที่ อาณาจักรเสียม กรุงศรีโพธิ์(ไชยา) อีกครั้งหนึ่ง หลังจากที่ สหราชอาณาจักรเสียม-หลอ ล่มสลาย และอาณาจักรเสียมตกอยู่ภายใต้การปกกรอง ของ เจ้านครอินทร์แห่ง อาณาจักรละโว้กรุงศรีอยุธยาและลูกนำไปรวมเข้าด้วยกันเรียกว่าราชอาณาจักรเสียม-หลอ หรือ ประเทศเสียม-หลอ เรียบร้อยแล้ว

        ระหว่างปี พ.ศ.๑๙๕๕-๑๙๕๗ และอีกช่วงหนึ่งระหว่างปี พ.ศ.๑๙๕๘-๑๙๖๑ ทหารจีนชื่อ เฟ่ยสิน ได้เขียนบันทึกเกี่ยวกับ กรุงศรีโพธิ์(ไชยา) อดีตราชธานี ของ สหราชอาณาจักรเสียม-หลอ หลังจากถูกยึดครองราชย์ธานี ไว้ด้วย ระหว่างการเดินทางของ เฟ่ยสิน ออกเดินทางสำรวจอาณาจักรต่างๆ ที่เคยอยู่ภายใต้การปกครองของ สหราชอาณาจักรเสียม-หลอ กรุงศรีโพธิ์(ไชยา) คือดินแดนระหว่างดินแดน ของ มหาอาณาจักรจีน กับดินแดนอาณาจักรเบงกอล เรียกกันว่า จดหมายเหตุ ของ เฟ่ยสิน ปีบันทึกเกี่ยวกับกรุงศรีโพธิ์(ไชยา) ว่า.-.

        "...จาก จามปา(เวียดนามใต้) ถ้ามีลมดี จะสามารถเดินทางถึง อาณาจักรเสียม ภายใน ๑๐ วัน ฎมิประเทศ ของ อาณาจักรเสียม(ภาคใต้ตอนบน) จะพบเห็นเทือกเขาสูง บริเวณชายฝั่งทะเล มีหน้าผาหินสีขาว ขรุขระ ตลอดแนวชายฝั่งทะเลของ อาณาจักรเสียม ซึ่งยาวประมาณ๑,๐๐๐ ลี้ จากเนินเขาด้านในแผ่นดิน ที่อยู่ห่างไกลออกไป จะเป็นที่ราบที่อุดมสมบูรณ์พืชผลงอกงาม อากาศมักจะร้อน ตลอดทั้งปี

ก่อนหน้านี้ ประชาชนใน อาณาจักรเสียม จะยกย่องผู้มีอำนาจ และยกย่องความกล้าหาญส่วนบุคคล อาณาจักรเสียม ชอบทำสงครามเข้าโจมตี อาณาจักรข้างเคียงที่กระด้างกระเดื่อง อาวุธศรธนู ทำด้วยไม้ไผ่แหลมอาบยาพิษ ใช้หนังควาย มาทำโล่ และยังมีอาวุธอื่นๆ อีกมากมาย       ประชาชนชอบ และมีความเชี่ยวชาญในการทำสงครามทางทะเล โดยเฉพาะ

ประชาชน ทั้งผู้ชาย และ ผู้หญิง เกล้าผมไว้เป็นมวย และคาดด้วยผ้าฝ้ายโพกศีรษะ สีขาว ชอบสวมเสื้อยาว และคาดพุงด้วย ผ้าขาวม้าสลับสีขาว

ก่อนที่ผู้ชายจะตกลงทำการใดๆ โดยไม่เกิดปัญหายุ่งยากขึ้นภายหลังนั้น จะต้องปรึกษากับภรรยา โดยเฉพาะในเรื่องกิจการทางธุรกิจ แทบทุกเรื่อง ทหารจีน ชอบหญงสาวชาวเสียม มาก(หลังจาก กรุงศรีโพธิ์ ถูกยึดครอง) เมื่อพวกหล่อนมีงานรื่นเริง ทหารจีน จะมาร่วมงาน สนุกสนานกับพวกหล่อนด้วย จนถึงดึกดื่น และหากหล่อนที่เป็นหญิงหม้าย จะขอหลับนอน ขอร่วมเพศด้วยกับ พวกหล่อนชอบทหารจีน มาก

มีผู้หญิงเสียมอีกเป็นจำนวนมาก ซึ่งเป็นแม่ม่าย เนื่องจากสงคราม ที่บวชเป็นแม่ชีในพระพุทธศาสนา แม่ชีจะทำการสวดมนด์ และทำพิธีปลงอาบัติด้วย สีเครื่องนุ่งห่ม ของ แม่ชี คล้ายคลึงกับของแม่ชีในดินแดน ของ มหาอาณาจักรจีน แม่ชีจะทำการก่อสร้างสิ่งสำคัญทาง พระพุทธศาศนา หลายอย่างด้วย

ประชาชนที่ กรุงศรีโพธิ์(ไชยา) อดีตเมืองราชธานี ของ อาณาจักรเสียม มีพิธีไว้ทุกข์ที่เข้มงวดมากที่สุด ถ้าหากว่า มีผู้ใดผู้หนึ่งใน ครอบครัวสิ้นใจตายไป พวกเขาจะกรอกปรอทลงในร่างศพ เพื่อที่จะรักษาศพไว้มิให้เน่าเปื่อย และทำพิธีทางศาสนา ต่อมาพวกเขาจะหาที่ดินบน เนินสูง เพื่อใช้เป็นที่ฝังศพไว้

ประชาชนกรุงศรีโพธิ์(ไชยา) ของ อาณาจักรเสียม จะหมักข้าวเหยียวไว้ทำเหล้า และต้มน้ำทะเล เพื่อทำเกลือ สินค้าสำคัญ ของ กรุงศรีโพธิ์(ไชยา) แห่ง อาณาจักรเสียม คือ ไม้ต่างๆ ที่มีกลิ่นหอม น้ำมันที่ทำจากเมล็ดถูกกระเบา ไม้ฝาง นอแรด งาช้าง ขนนกกระเต็น ขี้ผึ้ง พวกเขา ใช้หอยเบี้ยเป็นเงินตรา อัตราแลกเปลี่ยน ๑๐,๐๐๐ เบี้ย เท่ากับ ๒๐ ตำลึงจีน ของ เงินกระดาษจีนสินค้าต่างชาติ ที่มีขายในอดีตราชธานี กรุงศรีโพธิ์(ไชยา) ของ อาณาจักรเสียม มี ถ้วยชามจีน สีฟ้า และ สีขาว ผ้าดอกสีต่างๆ สำหรับการใช้หุ้มเก้าอี้ผ้าไหมสีอ่อน ผ้าต่วนสีทองคำ เงิน ทองแดง เหล็ก ปรอท ลูกปัด และ เหรียญทองคำ

ผู้ปกครอง(ใหม่) ของ อาณาจักรเสียม-หลอ(เจ้านครอินทร์) ชื่นชมในพระกรุณาธิคุณของฮ่องเต้ อันหาที่เปรียบมิได้ จากราชวงศ์ที่ยิ่งใหญ่ ของ มหาอาณาจักรจีน จึงทรงส่งคณะราชทูต มายังราชสำนักจีน พร้อมกับถ้อยคำที่จารึกบนแผ่นทองคำ พร้อมกับเครื่องราชบรรณาการ อย่างสมํ่าเสมอ..."

♦-๕

        ศ.ม.จ.สุภัทรดิศดิศกุลความยอกย้อนของประวัติศาสตร์สำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรีหน้าที่๒๔๒

 ♦-๖

        โมกุล เป็นเจ้าชายอิหร่าน นับถือศาสนาอิสลามสายชีอะ ได้ถูกส่งมาค้าขายกับเกาะชวา จนกระทั่งได้เจ้าหญิงเกาะชวา นับถือ ศาสนาอิสลาม สายสุหนี่ มาเป็นชายา คนแรก เรียกชื่อว่า พระนางสาแล๊ะ และได้ไปปกครองเมืองสาแล๊ะ ในเกาะชวา ต่อมาถูกกองทัพ โปรตุเกส เข้ายึดครองเมืองสาแล๊ะ โมกุล จึงนำครอบครัวหลบหนีทองทัพโปรตุเกส มาอยู่ที่เมืองสงขลา ต่อมา พระนเรศวรฯ ทราบข่าวและไม่ไว้วางพระทัย จึงเรียกไปเข้าเฝ้าที่ ภูเขาโมกุล ดงพระยาใหญ่ จ.ลพบุรีในปัจจุบัน เพื่อทำการทดสอบความจงรักถักดี เมื่อได้รับความไว้วางพระทัย โมกุล ได้ภรรยา อีก ๒ คน กลายเป็น ๓ สายตระกูลโมกุล สายตระกูลแรก คือ สายตระกูลพระนางสาและ หรือที่เรียกกันใน ปัจจุบันว่าสายสุไลมาน สายที่สองภรรยาโมกุลเป็นธิดาเจ้าเมืองละโว้บุตรหลานได้ไปปกครองเมืองเพชรบูรณ์สายสกุลนี้ ต่อมาเปลี่ยนมานับถือพุทธศาสนา ทั้งหมด สายที่สาม ภรรยาโมกุล เป็นราชธิดา ของ สมเด็จพระนเรศวร เรียกกันโดยทั่วไปว่า สายราชบังสัน สายสกุลนี้ ได้เข้ามาเกี่ยวโยงกับ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ เป็นอย่างมาก ในเวลาต่อมา

♦-๗ 

        กรมศิลปากร พงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขา พ.ศ.๒๕๓๕ หน้าที่ ๑๐๙-๑๑๐

                                                                                                บทที่-๒

        สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ประสูติที่        จ.สุราษฎร์ธานี

ความสับสนเกี่ยวกับสถานที่ประสูติ ของ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ

       หนังสือฉบับหนึ่ง เขียนปรุงแต่งขึ้นมาในภายหลัง มักจะเขียนขึ้นเพื่อโจมตีสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ กล่าวว่า สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ มีชื่อว่า จีนแจ้ง ประสูติที่กรุงศรีอยุธยา เป็นบุตรของชาวจีน คลองสวนพลู กรุงศรีอยุธยา©-๑ ต่อมาได้เป็นบุตรบุญธรรม ของ พระยาจักรี จึงเปลี่ยนชื่อใหม่ว่า สิน หนังสืออภินิหารบรรพบุรุษ กล่าวว่า สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ประสูติที่กรุงศรีอยุธยา ที่คลองสวนพลู แขวงกรุงเก่า บิดาเป็นชาวจีนชื่อ นายหยุง แซ่แต้ ต่อมาได้เป็นขุนพัฒน์ เป็นนายอากรบ่อนเบี้ย มารดาชื่อ นกเอี้ยง

หนังสือต้าหนานฉือลู่ ของประเทศเวียตนาม กล่าวว่า สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ประสูติที่เมืองตาก เป็นบุตรเจ้าเมืองตาก ครั้นบิดาสิ้นชีวิต ก็ได้เป็นเจ้าเมืองตาก แทนที่บิดา ตรงกับข้อสันนิษฐาน ของ สมเด็จพระจอมเกล้าฯ กล่าวว่า สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ประสูติ ที่บ้านตาก จ.ตาก ในปัจจุบัน ส่วนแม่สงฆ์วรมัย กบิลสิงห์ กล่าวว่า สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ประสูติที่ อ.สามโคก จ.ปทุมธานี

      ก.ศ.ร.กุหลาบ กล่าวว่า สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ประสูติที่ อ.บ้านแหลม จ.เพชรบุรี เนื่องจากแม่นกเอี้ยง เป็นชาวบ้านแหลม©-๒ มาแต่เดิม และเป็นญาติกับ พระยาเพชรบุรี(ตาล) อีกด้วย หนังสือจดหมายเหตุปฐมวงศ์สกุลบุนนาค กล่าวว่า สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ประสูติที่กรุงศรีอยุธยา นายบุนนาค เคยกลั่นแกล้งสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ โดยกลั่นแกล้งด้วยการผูกหางเปีย ของพระองค์ในขณะนอนหลับ แล้วแกล้งให้ตกใจเพื่อจะได้รีบลุกตื่น จนกระทั่งพระเศียรกระแทกถูกของแข็งเจ็บปวด ทำให้นายบุนนาค ขัดแย้งกับสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ มาโดยตลอด ทำให้นายบุนนาค ไม่ได้รับราชการในสมัยธนบุรี ในเรื่องนี้ไม่น่าเชื่อถือ เชื่อได้ว่าเป็นการเขียนปรุงแต่งขึ้นมาในภายหลังเพื่อโจมตีสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ เท่านั้น

อันที่จริง นายบุนนาค เป็นลูกเมียน้อย ของ พระยาจักรีมุกดา กับ นางบุญศรี มาตั้งแต่สมัยที่ พระยาจักรีมุกดา เป็นพระยาไชยา ปกครองเมืองไชยา นายบุนนาค มีอายุมากกว่า สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ถึง ๗ ปี นายบุนนาค เคยมารับราชการเป็นมหาดเล็กที่กรุงศรีอยุธยา เป็นเพียง นายฉลองไนยนารถ เมื่อพระยาจักรีมุกดา เสียชีวิตในสมรภูมิสงครามที่ราชบุรี ก่อนกรุงแตก เป็นเหตุให้ นางบุญศรี มารดาของนายบุนนาค ก็ไปเป็นเมียน้อยของ พระยาจ่าแสนยากร(เชน) สายตระกูลเชคอะหมัด แท้จริงแล้ว นายบุนนาค เป็นพี่น้องต่างมารดากับ พระยาไชยารุก เชลยศึกพม่า และนายบุนนาค เป็นผู้สนับสนุนให้ เจ้าฟ้าจุ้ย ขึ้นเป็นกษัตริย์ แข่งขันกับ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ จึงขัดแย้งกับสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ มาโดยตลอด เมื่อเจ้าฟ้าจุ้ย ถูกปราบปราม นายบุนนาค จึงมาแอบอิงอำนาจของ สมเด็จเจ้าฟ้ากษัตริย์ศึก(ทองด้วง) ดังนั้นข้อมูลที่นายบุนนาค ปรุงแต่งขึ้นมาในภายหลังจึงเชื่อถือไม่ได้

หม่อมนกเอี้ยง ต้องหลบหนี เพราะถูกแม่เลี้ยงสั่งฆ่า

เหตุการณ์ในปี พ.ศ.๒๒๗๕ เมื่อพระเจ้าบรมโกศ ขึ้นครองราชย์สมบัติ สมเด็จเจ้าฟ้าแก้ว พระราชบิดา ของ หม่อมนกเอี้ยง ก็ถูกใส่ความ จนกระทั่งถูกนำไปสำเร็จโทษ สิ้นพระชนม์ หม่อมนกเอี้ยง ขาดที่พึ่งต้องอาศัยอยู่กับแม่เลี้ยง หลังจากสมเด็จพระเจ้าบรมโกศ ขึ้นครองราชย์สมบัติ ก็โปรดเกล้าแต่งตั้งให้ กรมหลวงพิจิตรมนตรี หรือ พระองค์พลับ พี่น้องต่างมารดา ของ หม่อมนกเอี้ยง เป็นอัครมเหสี หม่อมนกเอี้ยง จึงถูกวางแผนกำจัดจากพระราชมารดาของพระองค์พลับ ทิ้งหม่อมนกเอี้ยงให้อยู่แต่ลำพังกับแม่เลี้ยง ที่ต้องการแย่งชิงสมบัติที่ตกทอดมาจาก แม่นางติ่ง แซ่แต้ มารดาของ หม่อมนกเอี้ยง

แม่เลี้ยง ของ หม่อมนกเอี้ยง วางแผนลอบสังหาร ด้วยการลอบวางยาพิษ หม่อมนกเอี้ยง หลายครั้ง เพื่อแย่งสมบัติ แต่รอดชีวิตมาได้ทุกครั้ง เป็นที่มาให้หม่อมนกเอี้ยง ต้องตัดสินใจนำสมบัติของมารดา หลบหนีออกจากพระราชวังหลวงไปอาศัยอยู่กับญาติมารดา ที่บ้านท่าดินแดง แต่ถูกติดตาม จึงตั้งใจจะไปอยู่อาศัยกับพระขนิษฐา คือ หม่อมอั๋น ที่เมืองเพชรบุรี เนื่องจากก่อนหน้านั้น หม่อมอั๋น พระขนิษฐา ของ หม่อมนกเอี้ยง ได้ไปอภิเษกสมรสกับ พระยาเพชรบุรี(ตาล) จึงร้องขอให้ นายต้า แซ่ลิ้ม ช่างทอง คนรักของหม่อมนกเอี้ยง ให้เป็นเพื่อนช่วยนำเดินทางหลบหนีไปพบ หม่อมอั๋น ที่เมืองเพชรบุรี 

เมื่อหม่อมนกเอี้ยง พร้อม นายต้า แซ่ลิ้ม เดินทางมาถึง เมืองเพชรบุรี ก็ทราบข่าวจากหม่อมอั๋น สรุปว่า หม่อมนกเอี้ยง ถูกใส่ร้ายว่า เป็นผู้ขโมยทรัพย์สิน ของ แม่เลี้ยง จึงถูกออกหมายจับ ให้ยึดทรัพย์สิน และให้ส่งตัวไปให้พระเจ้าบรมโกศ ทำการลงโทษ เป็นเหตุให้ หม่อมอั๋น แนะนำให้ หม่อมนกเอี้ยง และ นายต้า แซ่ลิ้ม ต้องตัดสินใจหลบหนีต่อไป  

หม่อมนกเอี้ยง หลบหนีการจับกุม ไปอาศัยอยู่ที่

เมืองกำเนิดนพคุณ

หม่อมนกเอี้ยง กับ นายต้า แซ่ลิ้ม ต้องหลบหนีการถูกติดตามจับกุมต่อไปยังเมืองกำเนิดนพคุณ(อ.บางสะพานใหญ่ จ.ประจวบคีรีขัน) ที่เมืองกำเนิดนพคุณ หม่อมนกเอี้ยง ไปได้เสียกับชาวจีนช่างทอง ตระกูลแซ่ลิ้มคือ นายต้า แซ่ลิ้ม ได้ตั้งร้านทอง มีอาชีพเป็นพ่อค้ารับซื้อทองคำ มาใช้ทำเป็นเครื่องประดับ ส่งไปขายที่กรุงศรีอยุธยา จนกระทั่งหม่อมนกเอี้ยง ทรงพระครรภ์สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ

หม่อมนกเอี้ยง และ สามี นายต้า แซ่ลิ้ม ตั้งร้านทอง อยู่ที่เมืองกำเนิดนพคุณ ได้ประมาณ ๘ เดือน เหตุการณ์ที่มิได้คาดคิดของหม่อมนกเอี้ยง ได้เกิดขึ้นอีกครั้งหนึ่ง เมื่อพระเจ้าบรมโกศ มีพระบรมราชโองการสั่งประชาชนที่ร่อนทองคำได้ ห้ามขายทองคำที่ขุดร่อนได้จากท้องที่เมืองกำเนิดนพคุณให้กับผู้ใด รับสั่งให้เจ้าเมืองกำเนิดนพคุณ รับซื้อส่งทองคำที่ประชาชนขุดร่อนได้ เข้าสู่ท้องพระคลังหลวงทั้งหมด เป็นเหตุให้หม่อมนกเอี้ยง และ นายต้า แซ่ลิ้ม ต้องตัดสินใจส่งข่าวให้หม่อมอั๋น ทราบข่าว ได้ร่วมปรึกษาหารือระหว่างกันแล้ว สรุปว่า ต้องอพยพโยกย้ายถิ่นฐาน จากเมืองกำเนิดนพคุณ ไปตั้งถิ่นฐานใหม่ที่เมืองท่าชนะ ซึ่งเป็นแหล่งทองคำเก่าแก่ตั้งแต่สมัยโบราณ 

สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ประสูติที่ อ.ท่าชนะ จ.สุราษฎร์ธานี

ภาพที่-๑ ภาพถ่ายพื้นที่บริเวณทุ่งลานช้าง ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออก ของ ภูเขาแม่นางส่ง(ภูเขาประสงค์) ในท้องที่ ต.วัง อ.ท่าชนะ จ.สุราษฎร์ธานี บริเวณภูเขา จะมีถ้ำใหญ่ ตั้งสูงจากพื้นดินประมาณ ๑๐๐ เมตร เป็นสถานที่ประสูติของ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ปัจจุบัน บริเวณเชิงภูเขา เป็นที่ตั้งวัดถ้ำใหญ่

หลักฐานต่างๆ เกี่ยวกับสถานที่ประสูติ และวันเวลา ในการประสูติ ของ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ มักจะไม่ตรงกัน ที่ตรงกันคือปีประสูติ คือปี พ.ศ.๒๒๗๗ จดหมายเหตุโหร ระบุว่าประสูติเมื่อวันที่ ๒๓ มีนาคม พ.ศ.๒๒๗๗ หนังสือหลักฐานไทย กล่าวว่า ประสูติเมื่อวันที่ ๒๒ มีนาคม พ.ศ.๒๒๗๗ ส่วนหนังสืออภินิหารบรรพบุรุษ กล่าวว่า ประสูติในวันแรม ๑๕ ค่ำ เดือน ๕ จ.ศ.๑๐๙๖ ตรงกับวันที่ ๑๗ เมษายน พ.ศ.๒๒๗๗ หนังสือบางเล่มกล่าวว่า ประสูติในวันที่ ๑๕ เมษายน พ.ศ.๒๒๗๗ บางเล่มก็อ้างว่าประสูติในวันอาทิตย์ที่ ๑๗ เมษายน พ.ศ.๒๒๗๗ ล้วนขัดแย้งกันทั้งสิ้น©-๓

ส่วนข้อเท็จจริงนั้นกล่าวกันว่า หม่อมอั๋น ได้นำพระพี่นาง คือหม่อมนกเอี้ยง ที่ต้องอุ้มท้องแก่ พร้อม นายต้า แซ่ลิ้ม เดินทางลงเรือสำเภา จากเมืองกำเนิดนพคุณ มุ่งหน้าสู่เมืองไชยา หวังที่จะไปขอความช่วยเหลือจาก หม่อมดาว ญาติสนิท ซึ่งเป็นภรรยาหลวง ของ พระยาไชยามุกดา ขณะนั้นหม่อมดาว ตั้งบ้านเรือนอยู่ที่สี่แยกท่าโพธิ์ คือบริเวณที่ตั้งโรงเรียนสารภีอุทิศ อ.ไชยา จ.สุราษฎร์ธานี ในปัจจุบัน

หม่อมดาว เสนอให้หม่อมนกเอี้ยง และ นายต้า แซ่ลิ้ม มีอาชีพใหม่เป็นพ่อค้ารับซื้อสินค้าพื้นเมืองเพื่อส่งขายให้กับพ่อค้าเรือสำเภาจีน โดยได้ติดต่อซื้อที่ดินใกล้ท่าเรือปากน้ำท่ากระจาย บริเวณวัดดอนชาย อ.ท่าชนะ จ.สุราษฎร์ธานี ในปัจจุบัน เป็นที่ตั้งบ้านเรือนให้กับ หม่อมนกเอี้ยง เป็นที่มาให้ นายต้า แซ่ลิ้ม ได้ติดต่อว่าจ้างคนงานไปสร้างบ้านเรือนขึ้นในที่ดินที่จัดซื้อไว้ ส่วนหม่อมอั๋น นั้น เป็นห่วงพระพี่นาง หม่อมนกเอี้ยง ที่กำลังท้องแก่ จึงยังพักอาศัยอยู่ที่บ้านหม่อมดาว ยังมิได้เดินทางกลับเมืองเพชรบุรี แต่อย่างใด

ในขณะที่นายต้า แซ่ลิ้ม กำลังสร้างบ้านเรือนอยู่ที่บ้านดอนชาย อยู่นั้น เป็นช่วงเวลาที่มีการจัดงานประเพณีสงกรานต์ประจำปี เพื่อรดน้ำดำหัว เทวรูปนอน พ่อหงสาวดี หรือ พระยาศรีจง ซึ่งเป็นพระราชบิดาของพระยาศรีธรรมโศก ในถ้ำใหญ่ เป็นงาน ๗ วัน ๗ คืน บริเวณทุ่งลานช้าง©-๔ ภูเขาแม่นางส่ง นายต้า แซ่ลิ้ม ได้ถือโอกาสมาออกร้านรับซื้อภาชนะทองคำเก่า ในงานดังกล่าวด้วย เป็นเหตุให้ หม่อมนกเอี้ยง และ หม่อมอั๋น เดินทางไปท่องเที่ยวในงานดังกล่าวในวันสุดท้านของงาน แม้ว่า หม่อมดาว จะทัดทานไว้ เพราะเห็นว่าท้องแก่มาก แต่ก็ไม่สามารถทัดทานได้ เพราะหม่อมนกเอี้ยง อ้างว่า ต้องการไปทำบุญ เพื่อให้พ้นทุกข์โศก

หม่อมนกเอี้ยง และ หม่อมอั๋น ได้เดินทางไปรดน้ำดำหัวเทวรูปพระนอนพ่อหงสาวดี ในตอนเย็นของงานวันสุดท้าย ของคืนที่ ๗ ซึ่งตรงกับวันพฤหัสบดี ที่ ๑๖ เมษายน พ.ศ.๒๒๗๗ ซึ่งมีการจัดงานจนสว่างถึงตอนเช้าของวันใหม่ และสิ้นสุดงานประเพณีในปีนั้น หลังจากหม่อมนกเอี้ยง และ หม่อมอั๋น เดินขึ้นถ้ำใหญ่ ทำพิธีบวงสรวงเซ่นไหว้ และทำการรดน้ำดำหัวจนเสร็จสิ้น เมื่อจะเดินทางออกจากถ้ำ ก็เกิดการปวดท้องกะทันหัน ไม่สามารถเดินทางลงจากถ้ำได้ หม่อมนกเอี้ยง ขอนอนพักผ่อนชั่วครู่ แล้วค่อยเดินทางกลับไปยังบ้านหม่อมดาว เป็นเหตุให้หม่อมอั๋น ต้องออกไปซื้อเสื่อไปปูเพื่อหลับนอนอยู่ในถ้ำใหญ่ ของภูเขาแม่นางส่ง หม่อมนกเอี้ยง ก็นอนหลับไปในถ้ำใหญ่ หม่อมอั๋น เห็นว่า พระพี่นางกำลังพักผ่อน จึงไม่ยอมปลุก กลับนอนด้วยกันอยู่ข้างๆ จนกระทั่งหลับไป มาตกใจตื่นเมื่อรุ่งสาง เนื่องจากหม่อมนกเอี้ยงเริ่มปวดท้องเจ็บพระครรภ์

หม่อมนกเอี้ยง เจ็บปวดพระครรภ์อย่างหนัก และได้ประสูติสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ในถ้ำใหญ่ทุ่งลานช้าง  เมืองท่าชนะ โดยหม่อมอั๋น เป็นผู้ทำคลอด เมื่อเช้าตรู่ของวันศุกร์ที่ ๑๗ เมษายน พ.ศ.๒๒๗๗ ท่ามกลางเสียงปี่ เสียงกลอง เสียงสังข์ที่บรรเลงเพลงมหาฤกษ์ จากเทวดาทั้งหลายว่าผู้มีบุญได้มาจุติ ประสูติ เรียบร้อยแล้ว จนชาวบ้านในท้องที่ดังกล่าว นึกว่างานประเพณีสงกรานต์รดน้ำดำหัวเทวรูปนอนพ่อหงสาวดี ยังไม่เลิก ได้เดินทางมาดูเหตุการณ์ กลับพบว่า หม่อมนกเอี้ยง ได้ประสูติบุตรชาย ออกมาลืมตาดูโลก ชาวบ้านเชื่อกันว่าเป็นเด็กมีบุญมาเกิด จึงได้ร่วมกันช่วยเหลือ จนกระทั่งหม่อมนกเอี้ยง ปลอดภัย

ภาพที่-๒ บริเวณถ้ำใหญ่ ของ ภูเขาแม่นางส่ง สถานที่ประสูติของ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ เมื่อเข้าไปในถ้ำ สถานที่ประสูติ จะตั้งอยู่ทางทิศเหนือ ของถ้ำ

ส่วนนายต้า แซ่ลิ้ม สามีของ หม่อมนกเอี้ยง นอนหลับอยู่ที่หน้าโรงหนังตะลุง คิดไปเองว่า หม่อมนกเอี้ยง และ หม่อมอั๋น กลับไปพักผ่อนอยู่ที่บ้านหม่อมดาว เมืองไชยา เรียบร้อยแล้ว แต่ต้องตกใจตื่นขึ้นมาเมื่อหม่อมอั๋น มาปลุก และแจ้งข่าวว่า หม่อมนกเอี้ยง คลอดบุตรชาย ภายในถ้ำใหญ่ เรียบร้อยแล้ว ให้ช่วยหาหม้อต้มน้ำ และไม้ฟืน ไปช่วยต้มน้ำร้อน นายต้า แซ่ลิ้ม จึงเดินทางขึ้นถ้ำใหญ่ พบว่ามีงูเหลือมตัวใหญ่ นอนขดรอบเด็กทารก ในขณะที่หม่อมนกเอี้ยง นอนหลับอยู่ นายต้า แซ่ลิ้ม จึงเดินทางออกมาจากถ้ำ ร้องขอให้ประชาชนไปช่วยเหลือ

งูเหลือมใหญ่ มาขดรอบๆ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ พร้อมคาย

ลูกแก้ววิเศษ ให้ไว้

หนังสืออภินิหารบรรพบุรุษ ที่เขียนปรุงแต่งขึ้นมาในภายหลัง มักจะให้ความจริงส่วนหนึ่ง และความเท็จอีกส่วนหนึ่งเพื่อลวงให้ประชาชนเชื่อถือ เรียกกันว่า ทำตอแหล หนังสืออภินิหารบรรพบุรุษ กล่าวว่า ขณะที่สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ประสูติออกมานั้น มีงูเหลือม มาขดรอบๆ ทารก ทำให้บิดาซึ่งเป็นชาวจีน เห็นว่าไม่เป็นมงคล จึงเอาบุตรไปทิ้งไว้ที่บ้านพระยาจักรี เป็นเหตุให้เจ้าพระยาจักรี ได้พบ จึงเก็บทารกนั้นไปเลี้ยงดูเป็นบุตรบุญธรรม และให้นามว่า สิน©-๕

ภาพที่-๓  แสดงสถานที่ตั้งของสถานที่ประสูติ ของ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ บริเวณถ้ำใหญ่ ทุ่งลานช้าง ท้องที่ ต.วัง อ.ท่าชนะ จ.สุราษฎร์ธานี ในปัจจุบัน

เรื่องงูเหลือม และ ลูกแก้ววิเศษ คือเรื่องราวที่งูเหลือมขนาดใหญ่ คาบมาให้ ขณะที่สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ประสูติ ณ ถ้ำใหญ่ ภูเขาแม่นางส่ง อ.ท่าชนะ จ.สุราษฎร์ธานี นั้น มีเรื่องราวสรุปว่า ในขณะที่ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ประสูตินั้น มีเรื่องเล่าว่า หลังจากที่ หม่อมนกเอี้ยงได้ประสูติ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ลืมตาออกมาดูโลกแล้ว หม่อมนกเอี้ยงก็เหน็ดเหนื่อยเมื่อยล้า แล้วก็ม่อยหลับไป ด้วยความอ่อนเพลีย หม่อมนกเอี้ยง ฝันไปว่า “…หลวงพ่อทวดวัดช้างให้ ผู้เหยียบน้ำทะเลจืด ได้นำลูกแก้ววิเศษ มามอบให้กับหม่อมนกเอี้ยง และสั่งเสียว่า ให้นำลูกแก้วนี้ มอบให้กับบุตรชาย เมื่อออกผนวชเป็นพระภิกษุ เพราะบุตรชายที่ประสูติออกมานี้ เป็นเทวดามาเกิด จะเป็นกษัตริย์ผู้ยิ่งใหญ่ ของ ประเทศเสียม-หลอ ในอนาคต…”

เมื่อหม่อมนกเอี้ยง ตื่นขึ้นมา ก็พบ งูเหลือมขนาดใหญ่ กำลังล้อมขดให้ความอบอุ่นแก่ทารกชายของตนเองอยู่ พบเห็นหม่อมอั๋น กำลังนำน้ำมนต์ มาประพรมให้ถูกงูเหลือมใหญ่ ได้ยินเสียงสวดมนต์พึมพำ ของหม่อมอั๋น หลังจากนั้นงูเหลือมใหญ่ก็คายลูกแก้วออกจากปาก ลงสู่ฝ่าพระหัตของ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ขณะเพิ่งประสูติ แล้วงูเหลือมตัวใหญ่ดังกล่าว ก็เลื้อยหายจากไป

หม่อมนกเอี้ยง ได้เก็บรักษาลูกแก้ววิเศษ ดังกล่าวไว้จนกระทั่งบุตรชายคือ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ทรงออกผนวชที่เมืองตาก หม่อมนกเอี้ยง จึงมอบลูกแก้ววิเศษดังกล่าว ให้กับสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ บุตรชาย ตามความฝันในเวลาต่อมา

สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ มีพระนามครั้งแรกว่า พ่วง

เมื่อหม่อมดาว ทราบข่าวว่า หม่อมนกเอี้ยง ประสูติบุตรชาย ในถ้ำใหญ่ ณ ภูเขาแม่นางส่ง ทุ่งลานช้าง แขวงเมืองท่าชนะ จึงรีบส่งเรือไปรับกลับ ขณะที่เดินทางกลับ เมื่อเรือเดินทางเลียบชายทะเลมาที่แหลมทราย คือบริเวณชายทะเล ใกล้มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตไชยา ในท้องที่ ต.ตะกรบ อ.ไชยา ในปัจจุบัน หม่อมนกเอี้ยง ได้ขอให้เรือทอดสมอ เพื่อนำรกของ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ไปฝังไว้ที่โคนต้นไม้หนาด ต้นเล็กๆ ต้นหนึ่ง ใกล้ชายฝั่งทะเล ต้นไม้หนาดต้นนี้ ยังเป็นที่เคารพของสายราชสกุลสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ที่อาศัยอยู่ในท้องที่ จ.สุราษฎร์ธานี สืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน

เมื่อหม่อมนกเอี้ยง หม่อมอั๋น นายต้า แซ่ลิ้ม เดินทางมาถึงบ้านหม่อมดาว ที่สี่แยกท่าโพธิ์ เมืองไชยา พระยาไชยามุกดา ทราบข่าวก็ได้ขี่ม้า เดินทางจากบ้านสงขลา มาเยี่ยมเยียนด้วย ในที่สุดทั้ง ๕ ท่าน ได้ร่วมกันตั้งพระนามให้กับบุตรชายของหม่อมนกเอี้ยง มีพระนามครั้งแรกว่า พ่วง

หลังจาก หม่อมนกเอี้ยง ได้ไปอยู่ไฟ เพื่อให้มดลูกเข้าอู่ อยู่ที่บ้าน หม่อมดาว ภรรยาของพระยาไชยามุกดา บริเวณสี่แยกท่าโพธิ์ เมืองไชยา จนร่างกายแข็งแรงแล้ว นายต้า แซ่ลิ้ม ก็สร้างบ้านดอนชาย เสร็จสิ้น หม่อมนกเอี้ยง จึงโยกย้ายไปอาศัยบ้านเรือนตนเองอยู่ในพื้นที่ บ้านดอนชาย เมืองท่าชนะ ในปัจจุบัน ส่วนหม่อมอั๋น ก็เดินทางกลับเมืองเพชรบุรี

ชีวิตหม่อมนกเอี้ยง ที่พระราชวังบ้านดอนชาย ขณะนั้นนายต้า แซ่ลิ้ม มีอาชีพเป็นช่างทอง ได้รับซื้อภาชนะทองคำเก่า เพื่อนำมาทำเป็นเครื่องประดับทองคำ แล้วส่งไปขายที่กรุงศรีอยุธยา ส่วนหม่อมนกเอี้ยง มีอาชีพรับซื้อ ไม้นูด ข้าวสาร ฯลฯ เพื่อขายให้กับพ่อค้าเรือสำเภาจีน ณ ท่าเรือ ปากน้ำท่ากระจาย ต่อมาเมื่อการรับซื้อภาชนะทองคำเก่า หาซื้อยากขึ้น นายต้า แซ่ลิ้ม ได้ค่อยๆ เปลี่ยนอาชีพจากช่างทอง ไปช่วยงานหม่อมนกเอี้ยง แทนที่ และกลายเป็นผู้รับซื้อสินค้าพื้นเมืองต่างๆ เพื่อส่งขายให้กับพ่อค้าจีนเรือสำเภาจีน แทนที่การเป็นช่างทอง ในเวลาต่อมา